ΓΑΛΛΙΑ: Τα αίτια της ανάφλεξης, ο φονταμενταλισμός και άλλοι εξωγενείς παράγοντες
Σχετικά άρθρα
Τα αίτια ανάφλεξης των αστικών αναταραχών στη Σύμμαχο Γαλλία σε συνάφεια με το φονταμενταλισμό και άλλους εξωγενείς παράγοντες.
Του Δημητρίου Δρόσου*
Η Γαλλία φλέγεται αυτή τη στιγμή, με κίνδυνο επέκτασης των ταραχών και σε γειτονικές Γαλλόφωνες χώρες. Οι βίαιες διαδηλώσεις αρχίζουν και αποκτούν πλέον εξτρεμιστικό χαρακτήρα, αλλοιώνοντας τον αρχικό χαρακτήρα των διαδηλώσεων, όπως συμβαίνει άλλωστε και σε άλλες περιπτώσεις καθώς παρεισφρύουν εντός αυτών εξτρεμιστές με ύποπτο ρόλο ή πράκτορες εν υπνώσει, άλλων δυνάμεων.
Οι πράκτορες άλλων δυνάμεων υπονοούνται και από την επιστολή των Γάλλων αξιωματικών προ ολίγου καιρού προς τον Μακρόν για ενδεχόμενη δράση ανεξέλεγκτων πυρήνων στο εσωτερικό της Γαλλίας, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμφύλιο. Η επιστολή μάλιστα θεωρούσε το φονταμενταλισμό στη Γαλλία ότι αποτελούσε ύψιστη απειλή.
Είναι γεγονός ότι δυνάμεις, όπως η Τουρκία θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τις ταραχές, για εσωτερική αποσταθεροποίηση της Γαλλίας, λόγω αντιτιθέμενων γεωπολιτικών συμφερόντων με τη Γαλλία στην Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη. Επίσης μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία πρόσφατα, παρενέβη ως προστάτιδα δύναμη των απανταχού Μουσουλμάνων για το κάψιμο του Κορανίου στη Σουηδία. Πρέπει να διερευνηθεί από τις Γαλλικές υπηρεσίες εάν υφίσταται ύποπτος ρόλος ξένων δυνάμεων και ειδικά της MIT, σε συνάφεια με τον νεοθωμανισμό του Ερντογάν και τα αντικρουόμενα γεωστρατηγικά συμφέροντα Γαλλίας και Τουρκίας. Με αποσταθεροποιημένη εσωτερικά την Γαλλία, η εν λόγω δύναμη θα «απέχει» από τις όποιες μελλοντικές διεργασίες στην Αν. Μεσόγειο.
Γιατί η Γαλλία αποτελεί πρώτο στόχο και με δεδομένο ότι έχει ξανατεθεί στο στόχαστρο τέτοιων ομάδων; Ποιά είναι όμως τα βαθύτερα αίτια της ριζοσπαστικοποίησης του φονταμενταλισμού ειδικά στη Γαλλία; Αναζητώντας τις αιτίες που πιθανώς, επέδρασαν στη ριζοσπαστικοποίηση του φονταμενταλιστικού κινήματος, με κύριο στόχο τη Γαλλία δυνάμεθα να συμπεράνουμε διαχρονικά, ορισμένες από αυτές:
1. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ
α) Η εξέγερση συνήθως ξεκινά από υποβαθμισμένα οικονομικώς προάστια.
β) Η Γαλλία έχει πολύ μεγάλο αριθμό μεταναστών και ειδικά από Γαλλόφωνες χώρες της Αφρικής και Μέσης Ανατολής, ένεκα της αποικιοκρατίας. Πολλοί πρόσφατοι μετανάστες πρώτης γενιάς, δεν έχουν ενσωματωθεί και ειδικά μετά την πλημμυρίδα των ροών τα έτη 2015-2017. Μετά την Αραβική Άνοιξη, η Ε.Ε. βιώνει έξαρση μεταναστευτικών ροών και ανάφλεξη στο γεωγραφικό σύμπλοκο που καλύπτει την Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή, Ανατολική Μεσόγειο και το Μάγκρεμπ.
γ) Όσον αφορά στη δεύτερη γενιά μεταναστών, πολλοί νέοι εξεγείρονται και αποτελούν τα παιδιά της πρώτης γενιάς μεταναστών, τα οποία μεγάλωσαν και ανετράφησαν στη Γαλλία με παροχή σε αυτά της Γαλλικής παιδείας. Αυτά είναι παιδιά που προέρχονται από τη μικροαστική τάξη από μέτριες κοινωνικοικονομικά περιοχές χωρίς να ανήκουν κάπου και όπως θα έλεγε ο Robert Musil, με απουσία συνεκτικής ταυτότητας. «Νεαροί χωρίς σημείο αναφοράς…μπορεί να προσπαθήσουν να αναζητήσουν σ’ ένα μυθοποιημένο παρελθόν, εκείνο του αρχέγονου Ισλάμ, μια τάξη που μπορεί να τους προσφέρει κανόνες και αξίες. Εγγράφονται σ’ ένα συλλογικό πρόταγμα, την οικοδόμηση του Χαλιφάτου, που εμφανίζεται σαν μια επίγεια ουτοπία, όπου όλος ο κόσμος έχει δουλειά, δεν υπάρχουν φτωχοί και μπορείς να πάρεις μία πρόγευση από τον κόσμο του Παραδείσου. Προφανώς για να περάσεις από τον φόβο του τέλους του κόσμου και της υπαρξιακής αγωνίας στην πιο ακραία βία, πρέπει να πραγματοποιήσεις ένα βήμα που δεν είναι τόσο απλό»
δ) Επίσης η παγκοσμιοποίηση και ο άναρχος φιλελευθερισμός με την καθολική υπεροχή των δυνάμεων της αγοράς, χωρίς το κοινωνικό δίχτυ του κράτους κατά Keynes, επέτειναν αυτές τις κοινωνικο-οικονομικές διαφορές ανατροφοδοτώντας τη βία και το μίσος.
2. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ
α) Το ιστορικό προηγούμενο της περιβόητης συνθήκης Sykes – Picot. Η Γαλλία και η Αγγλία, το έτος 1916 με σκοπό την πολιτική ανάσχεσης (containment) της Ρωσικής ισχύος στη Λεκάνη της Λεβαντίνης και του Ηροδότου δημιούργησαν τη συμφωνία Sykes- Picot, με τη δημιουργία αυθαίρετων κρατογενέσεων και συνόρων στους Άραβες (γι’ αυτό το λόγο έχουμε κράτη με ευθείες γραμμές στο χάρτη). Εξαιρουμένης της Αιγύπτου (υφίστατο ως κράτος), ο Λίβανος, η Συρία, η Παλαιστίνη, το Ιράκ, και η Υπεριορδανία οφείλουν τη γένεσή τους αυθαίρετα στην Αγγλογαλλική συνθήκη, η οποία δεν έλαβε υπόψη φυλετικές διαφορές, γλώσσες, ιστορία και διαφορετικά θρησκευτικά δόγματα, ανατροφοδοτώντας ιστορικό μίσος.
β) Το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ το 1948 πρώτα το στήριξαν οι Γάλλοι και μετά οι Η.Π.Α. Η στήριξη της Γαλλίας στο Ισραήλ (μαζί με τις ΗΠΑ) ήταν διαχρονική, καθώς το Ισραήλ ήταν ένας Δυτικός θύλακας αξιών, απέναντι σε ένα ρεύμα παναραβικού αναθεωρητισμού. Στους πολέμους Αράβων – Ισραήλ όπου ηττήθηκαν οι Άραβες, σύσσωμη η Δύση στήριξε το Τελ Αβίβ. Επακόλουθο ήταν η αφύπνιση της Παλαιστινιακής αντίστασης στη Λωρίδα της Γάζας με ηγετικό ρόλο αρχικά της PLO και μετά της ισλαμιστικής Hamas. Η συμφωνία του Camp David δεν απέτρεψε την ριζοσπαστικοποίηση διαφόρων τάσεων του ισλαμιστικού κινήματος.
γ) Η Γαλλική αποικιοκρατία στη Β. Αφρική (Αλγερία κυρίως) και Μ. Ανατολή. Επίσης η Αραβική Άνοιξη (με ενεργό συμμετοχή της Γαλλίας), υπήρξε ολέθρια για τη σταθερότητα της περιοχής. Ακολούθησε ο Ισλαμικός Χειμώνας με έξαρση των Ισλαμιστικών κινημάτων, και εμφύλιων (Συρία, Λιβύη, Υεμένη, Σουδάν). Η Αραβική Άνοιξη εκδημοκρατισμού των καθεστώτων, εφαρμοζόμενη σε κοινωνικούς σχηματισμούς Ισλαμικού υποβάθρου, δημιούργησε αντιδυτικές δυνάμεις, με κενό ισχύος.
δ) Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και την πολιτική των επεμβάσεων της Δύσης, σε Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία, Λιβύη, θεωρήθηκε ότι «άπιστοι» πατούν τα «ιερά» χώματα του Ισλαμ. Το γεγονός αυτό εξόργισε τους Μουσουλμάνους, επιβαρύνοντας το σύμπλοκο, με αποτελέσματα όπως η αποτυχημένη διάσκεψη του Μονάχου.
3. ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ
Αναφέρθηκε ήδη η Τουρκία, ως προστάτιδα δύναμη των απανταχού Μουσουλμάνων και ειδικά του Σουνιτικού στοιχείου με ευθείες παρεμβάσεις σε διάφορες περιοχές στον πλανήτη. Ειδικά η Γαλλία όμως αποτελεί στόχο της Τουρκικής ΜΙΤ για τα μείζονα και αντίθετα συμφέροντα που υπάρχουν σε μία σειρά θεμάτων. Υπενθυμίζεται το σοβαρό επεισόδιο με τη Γαλλική φρεγάτα Courbet και το Τουρκικό ΠΝ (Ιούλιος 2020), οι ύβρεις του Ερντογάν στο προεδρικό ζεύγος της Γαλλίας, η καταστροφή τουρκικών Α/Α και ραντάρ στη Λιβυκή βάση της Al Watiya από αγνώστου εθνικότητας αλλά γαλλικού τύπου α/φη, κ.α. Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία θέλει να αφήσει έξω το Γαλλικό παράγοντα από τις όποιες ρυθμίσεις στη ζώνη του Μάγκρεμπ (Λιβύη) και στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΝΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΜΠΕΡΙΕΧΕΙ Η ΓΑΛΛΙΑ ΣΤΙΣ ΔΥΤΙΚΕΣ ΗΘΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ (Γαλλική Επανάσταση, Διαφωτισμός, Σύγχρονη Δημοκρατία, Ελευθερία, Ισότητα).
Το ερώτημα γιατί ξανά συμβαίνουν αυτά σε ακμάζουσες κοινωνίες, απαντάται εάν πάμε λίγο ποιο πίσω στην Περσία του Σάχη (με φιλικές σχέσεις τότε με τον Γαλλικό παράγοντα), όπου παρόλο που η κοσμική Περσία ήταν σε πολύ καλύτερη κοινωνικο-οικονομική κατάσταση από άλλες χώρες του συγκεκριμένου γεωγραφικού συμπλόκου της Μέσης Ανατολής, εν τούτοις ένεκα των χαοτικών οικονομικών διαφορών των κοινωνικών τάξεων έγινε η ισλαμιστική επανάσταση του 1979. Αυτή πέτυχε, γιατί δημιουργήθηκε μια συμπαγής συμμαχία σε ένα μέρος του κλήρου, τις ισλαμικές ελίτ, των μορφωμένων νεολαίων που η κοινωνική τους ανέλιξη εμποδιζόταν από το καθεστώς του Σάχη και τους «απόκληρους», των προαστίων.
Επίσης θα εστιάσουμε ότι η πνευματική αφετηρία, ριζοσπαστικών ομάδων σαν την Al-Qaeda είναι περισσότερο ο Σαλαφισμός, ένα κίνημα που ξεκίνησε στην Αίγυπτο και ακολούθησε η ριζοσπαστικοποίηση των Αδελφών Μουσουλμάνων σε Συρία και Αίγυπτο. Η δράση τους στην Αίγυπτο κατεστάλη από τον Abdel Fattah el-Sisi, ο οποίος φυλάκισε τον ηγέτη τους Mohamed Morsi, όπου ο τελευταίος απεβίωσε στη φυλακή στις 19 Ιουνίου 2019. Εσχάτως υφίσταται ενεργοποίηση Σουνιτικών Σαλαφιστικών πυρήνων και σε περιοχές της Ε.Ε. – Βαλκανίων. Η σύγκρουση μέρους του Ισλάμ με τη Δύση έχει λάβει τη μορφή υβριδικού πλέον πολέμου, ενώ από την πλευρά του, το φονταμενταλιστικό Ισλάμ προσπαθεί να κάνει εξαγωγή «Ισλαμικού Πολιτισμού». Υπενθυμίζονται οι στενές σχέσεις του Ερντογανικού καθεστώτος με την Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Η αποσταθεροποίηση της Λιβύης μετά την ανατροπή του Muammar Gaddafi, το Παλαιστινιακό όπου υφίσταται διαρκώς ως χαίνουσα πληγή, η Hamas ως παρακλάδι των Αδελφών Μουσουλμάνων, η αστάθεια του Σουδάν με το πλούσιο υπέδαφος και την ανάμιξη εκεί της Τουρκίας (παρόλο που το 2019 ο Bashir ανετράπη με πραξικόπημα και η Τουρκία έχασε τις βάσεις και τα ερείσματά της στο Σουδάν), ο εμφύλιος στη Συρία και στην Υεμένη, εξάγουν μία γενικότερη αστάθεια. Μέρος αυτής της αστάθειας κατευθύνεται στη γειτνιάζουσα Ε.Ε. και ειδικά στη Γαλλία για μία σειρά λόγων που αναφέρθηκαν. Το εύφλεκτο υλικό υπάρχει, εάν ξένες δυνάμεις (όπως π.χ. η Τουρκική ΜΙΤ) θελήσουν να το εκμεταλλευτούν περαιτέρω, αυτό είναι θέμα διερεύνησης των Γαλλικών εσωτερικών υπηρεσιών ασφαλείας.
*Υποπτέραρχος ε.α.–Αναλυτής (MBA, Μ ΗSΑ, MPH, MSc in Finance, LLB, BSc)
