Αιγαίο – Ανατομία των Συνθηκών: «Λαγός» η Τουρκία για την αποστρατικοποίηση; Γ.Κυμιωνής

Τι κρύβεται πίσω από τις κραυγές της Τουρκίας και του Ταγίπ Ερντογάν για αποστρατικοποίηση των νησιών στο Αιγαίο; Τι ορίζουν οι Συνθήκες, πότε έθεσαν αρχικά ζήτημα οι Τούρκοι; Και πώς, πότε και γιατί η ίδια η Τουρκία είχε συμφωνήσει στην στρατικοποίηση των Ελληνικών νησιών του Αρχιπελάγους;

Ο δικηγόρος και αναλυτής ελληνοτουρκικών σχέσεων Γιάννης Κυμιωνής εξηγεί στη συνέντευξή του στο militaire τι έχει συμβεί και παραθέτει ντοκουμέντα.

«Πού να ήξερε ο Βασιλιάς Αιγαίας της Αθήνας όταν απελπισμένος γκρεμίστηκε γιατί δεν έβλεπε το πλοίο με τον γιο του Θησέα να έρχεται και έδωσε το όνομα σε αυτό το άγριο πέλαγος, το Αιγαίο…

Πού να ήξερε ότι αυτό που πάντα άφριζε άσπρο και οι σημερινοί κάτοικοι της άλλης πλευράς του Αιγαίου ονομάζουν άσπρη θάλασσα – επειδή είναι πάντα φουρτουνιασμένη, πόσα προβλήματα θα δημιουργούσε στις μέρες μας», σημειώνει ο ίδιος αναφερόμενος στο Αιγαίο. 

Το νομοθετικό καθεστώς στο Αιγαίο

Όλοι έχουν προσπαθήσει να δώσουν λύσεις κατά καιρούς. Το νομοθετικό καθεστώς που υποτίθεται ότι ρυθμίζει τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας ως προς το Αιγαίο, είναι τόσο η συνθήκη της Λωζάνης του 1923, όσο η συνθήκη του Μοντρέ του 1936 αλλά και η συνθήκη των Παρισίων του 1936.

Ειδικά η συνθήκη των Παρισίων αφορά τα Δωδεκάνησα. «Οι Τούρκοι δεν είναι η πρώτη φορά που μιλούν για αποστρατικοποίηση νησιών. Η αποστρατικοποίηση – και είναι περίεργο αυτό – δεν έχει χρόνο γέννησης ούτε το 1923 που υπογράφτηκε η συνθήκη της Λωζάνης, ούτε κάποια χρόνια μετά», εξηγεί ο Γ. Κυμιωνής.

«Ήταν το 1964 όταν η κρίση στην Κύπρο άρχισε να κορυφώνεται και είχαμε και το σχέδιο Άτσεσον και την πιθανή ένωση Ελλάδας –  Κύπρου και η Τουρκία να πάρει μια βάση… Η έκρηξη, όμως, έγινε το 1974 και δεν έχει να κάνει με την εισβολή και κατοχή της Κύπρου. Για την Τουρκία είχε λήξει αυτό το θέμα.

Η αποκάλυψη εγγράφων του Φόρεϊν Όφις

Έχει να κάνει με την έξοδο της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, οπότε έπαιζαν μόνοι τους οι Τούρκοι σε τέτοια θέματα. Τότε άρχισαν να λένε για αποστρατικοποίηση. Αφορμή ποια ήταν; Όσο είμαστε σύμμαχοι, το «κατάπιναν» αυτό. Αλλά από το 1974 ως το 1980 άρχισε να υπάρχει θέμα», σημειώνει και προσθέτει:

«Αυτά τα έξι χρόνια έκαναν τα πάντα οι Τούρκοι ώστε να αποδυναμωθεί το αμυντικό σύστημα της Ελλάδας. Έγιναν επανειλημμένες προσπάθειες πολιτικές και άλλες και είχε φτάσει στο σημείο, λοιπόν, όπως αποκαλύφθηκε πολύ πρόσφατα, και μάλιστα ως αναγνώστης του militaire οφείλω να δώσω τα εύσημα. Η συνεργάτης του miliaire, η κυρία Φανούλα Αργυρού αποκάλυψε τον Σεπτέμβριο του 2022 έγγραφα από το Φόρεϊν Όφις, με ημερομηνία αποχαρακτηρισμού του 1981:

Σε αυτά αναφερόταν ότι και πάλι είχε τεθεί το θέμα τότε, το 1981, αν αυτά τα νησιά είναι αποστρατικοποιημένα ή όχι. Η νομική υπηρεσία του Φόρεϊν Όφις, που τα έχει αποχαρακτηρίσει – και είχε λόγο να τα αποχαρακτηρίσει – φυσικά αναφέρει ότι νομικά δεν τίθεται θέμα αποστρατικοποίησης. Όπως αναφέρει, είναι θέμα κατασκευής οχυρών και στάθμευσης ναυτικών δυνάμεων. Συνεπώς, αποστρατικοποίηση δεν υπάρχει. Αυτό, λοιπόν, το έχει αποδείξει το Φόρεϊν Όφις».

Πώς καθιερώθηκε το ελληνικό Αρχιπέλαγος

Αλλά υπάρχουν και άλλα ντοκουμέντα για το θέμα. «Το 1923 παραπέμπει σε μια επιμέρους συνθήκη, συνέχεια του Α’ και Β’ Βαλκανικού Πολέμου, της συνθήκη του Λονδίνου του 1914 περί του καθεστώτος των νήσων του ελληνικού αρχιπελάγους.

Εδώ ας κάνουμε μια παρένθεση: Ακόμα και η λέξη Αρχιπέλαγος η οποία έχει καθιερωθεί η νομικά και ως εκ τούτου αρχιπελαγικός κράτος είναι το κράτος που μεταξύ της ηπειρωτικής του βάσης και της απομακρυσμένης νησιωτικής Επικράτειάς του, μεσολαβεί διεθνής θάλασσα. Αυτό λοιπόν έχει περάσει στο Διεθνές δίκαιο της θάλασσας του 1982, τη συνθήκη Μοντέγκο Μπέι, έχει καθιερωθεί ακόμη και ορολογικά από το Αιγαίο Πέλαγος, που είναι Αρχιπέλαγος. 

Από το 1981 οι Βρετανοί φωνάζουν και το έχουν πει στους Τούρκους «Δεν σας παίρνει» – παραπέμπω στην Φανούλα Αργυρού που το αποκάλυψε. Γιατί πραγματικά ήταν εντυπωσιακό και όταν το είδα κατεπλάγην και λέω: τόσα χρόνια αυτά τα έγγραφα γιατί δεν τα έχει ψάξει κανείς;

Έχουμε λοιπόν το 1923, έχουμε το 1974, έχουμε τη Συνθήκη του Μοντρέ το 1936 όπου έχει επιτευχθεί το εξής: Μέχρι το 1923 ως το 1936 υπήρχε η διεθνής Επιτροπή των Στενών η οποία ρύθμιζε τη λειτουργία των Στενών που οδηγούσαν από το Αιγαίο στην Εύξεινο Πόντο. Θυμίζω ότι είναι η μόνη θαλάσσια δίοδος για την τότε Σοβιετική Ένωση και τα υπόλοιπα κράτη του Εύξεινου Πόντου. Αυτή η Διεθνής επιτροπή συγκροτούνταν από Άγγλους, Γάλλους και Αμερικανούς. Φυσικά ήταν το μαύρο πρόβατο η Σοβιετική Ένωση, ήταν, όμως, το κόκκινο πανί ταυτόχρονα η επιτροπή για τους Σοβιετικούς. 

Όταν οι Τούρκοι ευχαριστούσαν την Ελλάδα

Με πίεση και των Σοβιετικών το 1936 καταργήθηκε η διεθνής επιτροπή των Στενών, επετράπη – και όντως έγινε σε 24 ώρες – η αποστρατικοποίηση των δύο ζωνών:  Φανταστείτε εκατέρωθεν της θαλάσσιας οδoύ ήταν αποστρατικοποιημένη για πολλά  χιλιόμετρα – δεν υπήρχε τουρκικός στρατός στη μισή Ανατολική Θράκη και στη μισή Μικρά Ασία.

Και σε αντιστάθμισμα με αυτό, όπως έχει φανεί από τα πρακτικά της τουρκικής εθνοσυνέλευσης της ίδιας περιόδου του 1936 και με ρηματικές διακοινώσεις που έχουν ανταλλάξει τα δύο υπουργεία Εξωτερικών, το ελληνικό και το τουρκικό το 1938, σε αντιστάθμισμα αυτού είχε επιτραπεί η στρατικοποίηση των νησιών του Βόρειου Αιγαίου. Και λέω του Βόρειου Αιγαίου γιατί ακόμα τα Δωδεκάνησα το 1936 είναι υπό Ιταλική κατοχή». 

Άρα, τι ακριβώς συζητάμε; Οι Τούρκοι τι ακριβώς θέλουνε; «Τα δικά τους έγγραφα σχεδόν έλεγαν ευχαριστούμε Έλληνες που συμφωνήσατε να στρατικοποιήσουμε την επικράτειά μας. Και εμείς δεν φέρουμε αντίρρηση να στρατικοποιήσετε τα νησιά», τονίζει. 

Τι ισχύει για τα Δωδεκάνησα

Πάμε τώρα στα Δωδεκάνησα: «Η συνθήκη Ειρήνης το 1946 είναι μεταξύ των Συμμαχικών νικητήριων Δυνάμεων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και της νικημένης Ιταλίας. Στη συνθήκη αυτή δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος η Τουρκία. Γιατί; Γιατί πολύ απλά δεν είχε κηρύξει τον πόλεμο.

Η Ιταλία συνθηκολόγησε το 1943 και συμμάχησε με τη Ναζιστική Γερμανία ως το 1945 που τελείωσε ο πόλεμος. Οπότε ήρθε η ώρα για τις πολεμικές αποζημιώσεις της Ελλάδας και μετά από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο. Οι Βρετανοί σε εκείνο το παρασκήνιο είχαν προτείνει τα Δωδεκάνησα να δοθούν στην Τουρκία.

Η Ελλάδα τα πήρε από «καραμπόλα» όταν ο ΥΠΕΞ Μολότοφ κατ’ εντολήν του Ιωσήφ Στάλιν είπε ότι τα Δωδεκάνησα θα τα πάρει η ΕΣΣΔ ως πολεμικές αποζημιώσεις. Και φοβήθηκαν ότι ξαφνικά ο σοβιετικός στόλος θα είναι στη μύτη μας. Και το θέμα λύθηκε ως δια μαγείας. Γιατί με τη συμφωνία της Γιάλτας είχε έρθει η Ελλάδα από την εδώ πλευρά…».

Και όπως υπενθυμίζει ο κ. Κυμιωνής, «ο Βενιζέλος είχε πει: Υπάρχουν μόνο συμφέροντα, δεν υπάρχουν δικαιώματα, δεν υπάρχουν φιλίες…».

Ως προς το Αιγαίο, λοιπόν, το θέμα της αποστρατικοποίησης, δεν τίθεται πια. «Δεν τίθεται για τα Δωδεκάνησα γιατί δεν έχει λόγο να μιλά η Τουρκία. Αλλά ας υποθέσουμε ότι μιλά η Αγγλία, που είναι συμβαλλόμενο μέρος και θέσει θέμα. Σημειώνεται ότι η Συνθήκη Ειρήνης του 1946 έχει τροποποιηθεί ήδη δύο φορές, όταν επετράπη ακριβώς η στρατικοποίηση της ίδιας της Ιταλίας. Το 1951 και το 1952 όταν μπήκε η Ιταλία στο ΝΑΤΟ.

Μάλιστα Ελλάδα και Τουρκία μπήκαν την ίδια μέρα στο ΝΑΤΟ. Υπέγραψαν την εισδοχή στη στρατιωτική Συμμαχία που σημαίνει ότι αυτά τα δύο κράτη είναι αδιανόητο – με βάση τα εσωτερικά θέσμια αυτού του οργανισμού – να κατηγορεί το ένα το άλλο.

Ποιος ωφελείται από την ασποτρατικοποίηση;

Στο σημείο αυτό ο Γ. Κυμιωνής κάνει μια υπόθεση: «Εκτός εάν δεν είναι υπέρ εμού αυτό που ζητάει (σ.σ. η Τουρκία). Γιατί αν πάρουμε τα σημερινά δεδομένα ένας τρίτος παρατηρητής τι θα έβλεπε: Ποιος έχει όφελος από την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου; Σίγουρα όχι η Τουρκία. Η Τουρκία είναι μια ισχυρή δύναμη, δεν το συζητά κανείς. Έχει χερσαίες δυνάμεις τις δεύτερες στο ΝΑΤΟ και μια στρατιά Αιγαίου έτοιμη στα μικρασιατικά παράλια. 

Η στρατικοποίηση των ελληνικών νησιών σε νευραλγικά σημεία σε αυτόν τον κόμβο της διεθνούς ναυσιπλοΐας νομίζω ότι περισσότερο αφορά και είναι απαίτηση της Ρωσίας παρά της Τουρκίας. Οι ωφελούμενοι είναι οι Ρώσοι».

Σημειώνει δε, ότι από το 1964-1965 η Σοβιετική Ένωση εγκατέστησε – μέχρι πρότινος ήταν εκεί – δύο αγκυροβόλια για τα σοβιετικά πλοία του στόλου της Μεσογείου: Το ένα ήταν έξω από τα Αντικύθηρα και το άλλο σχεδόν έξω από τη Νίσυρο. «Και γιατί λέω 1964-1965, γιατί όταν πάλι στην κρίση Ελλάδας – Τουρκίας και το σχέδιο για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, βρήκαν την ευκαιρία οι Σοβιετική και εγκατέστησαν ουσιαστικά ναυτική βάση στα διεθνή ύδατα.

Τώρα έχει προχωρήσει η επιστήμη, μπορεί να μην χρειάζονται αυτά τα αγκυροβόλια, αλλά ο Ρωσικός στόλος ανεβοκατεβαίνει διαρκώς. Αναφέρομαι στην κατάσταση έως την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία γιατί μετά έχει κλείσει η διέλευση των Στενών για πολεμικά πλοία.

Αλλά ακόμη κι αυτό, φαίνεται να βάζουν νερό στο κρασί με τις συμφωνίες: Ναι μεν αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα από την Ουκρανία, αλλά με τουρκική άδεια. Αλλά το πρώτο βήμα έχει γίνει ότι θα περνούν πλοία. Δηλαδή, προσπαθούν τη Συνθήκη του Μοντρέ να την κάνουν λίγο κουρελόχαρτο για μερικά πλοία. Ωστόσο, η συμφωνία έχει μείνει και η διεθνής κοινή γνώμη κάθεται και βλέπει, όπως ακούει και τις βλακείες περί αποστρατικοποίησης».

Το Τουρκολιβικό σύμφωνο

Αναφερόμενος ο κ. Κυμιωνής, στο «Σύμφωνο Τουρκίας – Λιβύης», σημειώνει ότι «είναι μια τερατογέννηση και μια ερμηνεία εκτός τόπου, χρόνου του Διεθνούς Δικαίου. Έρχονται δύο κράτη και λένε: Χωρίζουμε τη θάλασσα μεταξύ μας και δεν μας ενδιαφέρει εάν μεσολαβεί μια χώρα. Δηλαδή, φανταστείτε η Βρετανία να χωρίσει με τη Μαυριτανία τη θάλασσα, παρότι μεσολαβούν 5-6 χώρες.

Αυτά ακούει η Δυτική κοινή γνώμη! Άρα ανεξαρτήτως ποιος υπογράφει, επί της ουσίας πώς θα λυθεί; Πολύ απλά με την επέκταση στα 12 νμ νότια και δυτικά της Κρήτης για να τελειώνουμε. Το διεθνές δίκαιο λέει ότι έχουμε τον κανόνα της μέσης γραμμής. Η Τουρκία αν θέλει να έχει θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, ας αναβιώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά θα πρέπει να κάνει και μια παράκαμψη σχεδόν σε όλη τη… Μέση Ανατολή. Γιατί οι ορέξεις με την Ελλάδα δεν νομίζω ότι θα της βγουν».

Και ο Γ. Κυμιωνής καταλήγει:

«Η Ελλάδα δεν είναι ούτε τα κρατίδια του ISIS που χρηματοδοτούσε, ούτε η διαλυμένη Συρία που «θα στείλω ένα βράδυ έναν λόχο», αυτά που λένε «πιωμένοι» Τούρκοι. Σίγουρα δεν είναι οι ομάδες των Κούρδων μαχητών που πολεμάνε με αμερικανικά όπλα για την ανεξαρτησία τους, αλλά ατσούμπαλα.

Δεν νομίζω δε, ότι υπάρχει σοβαρός Τούρκος πολιτικός που εννοεί να ξεκινήσει πόλεμο με την Ελλάδα και να τον κερδίσει. Και αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τον προκαλέσουμε εμείς, αλλά η χάραξη της Εθνικής Στρατηγικής πρέπει να είναι αυτή.

Η μεγάλη ιδέα της Ελλάδας είναι η πολιτισμική ακτινοβολία της, είναι η ομογένειά της, η γαλανόλευκη που μέσω της ελληνικής ναυτιλίας είναι παντού στις 7 θάλασσες του κόσμου, είναι οι Έλληνες επιστήμονες, το πολιτισμικό της απόθεμα, είναι η οικονομική προσπάθεια που καταβάλλει παρά την τελευταία κρίση.

Μην παρασυρόμαστε με τα τελευταία χρόνια, ας δούμε τους αιώνες που έχουν προηγηθεί κι ας σχεδιάσουμε το μέλλον. Κι αν η Τουρκία επιμένει να μας είναι εμπόδιο, ας καταναλώσει την όποια ενέργεια έχει στο να μας είναι εμπόδιο: Θα την προσπεράσουμε όπως έχει γίνει στην Ιστορία και πάλι θα τρέχει να μας φτάσει».

•Ενισχύστε το κανάλι του Militaire.gr στο YouTube, κάνοντας κλικ στο κουμπί ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ. Είναι σημαντικό για να μπορέσουμε να κάνουμε περισσότερα. Ενημερωθείτε για το πρόγραμμα JOIN-ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ του Υοu Tube