«Το κόστος και τα χρέη της ανεξαρτησίας»

Το ιερό προνόμιο της Ελλάδας να είναι ένα ελεύθερο και κυρίαρχο κράτος, κόστισε  έκτος από θυσίες, αγώνες και αίμα, ένα πακτωλό χρημάτων που μεταμορφώθηκε σε χρέος-τέρας, το οποίο πλήρωσε, πληρώνει και θα πληρώνει ο λαός αγόγγυστα επί χρόνια, χωρίς ουσιαστικά να είναι υπεύθυνος για τα οποία πολιτικά, στρατιωτικά η ιστορικά λάθη που έκαναν οι ηγήτορες του έθνους!

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Στις αρχές του 19ου αιώνα αυτός ο παλαιός λαός συγκροτήθηκε σε έθνος κι έβαλε τις βάσεις της εθνικής του συνείδησης.

Ωστόσο, ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του 1821, ξέσπασε χωρίς προετοιμασία για τους οικονομικούς πόρους που θα τον στήριζαν.

 Η συγκινητική βοήθεια των εξεγερμένων Ελλήνων, δεν ήταν αρκετή.

Για τις ανάγκες του Αγώνα συνομολογήθηκαν διαδοχικά δύο δάνεια, το 1824 και το 1825, τα οποία έμειναν γνωστά ως «τα δάνεια της Ανεξαρτησίας».

 Στην πραγματικότητα, έμελλε να είναι το «προπατορικό αμάρτημα» του ελληνικού χρέους, καθώς με αυτά, χαλκεύτηκαν τα δεσμά για τη διαρκή, μελλοντική εξάρτηση της χώρας.

Το νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος υποχρεώθηκε να δανειστεί με όρους ληστρικούς. 

Τους τόκους αυτών των δανείων τους ξεπληρώναμε αιματηρά, μέχρι τις πρόσφατες δεκαετίες.

Κι ο,τι κερδίσαμε με το αίμα μας στα πεδία των μαχών, το χάσαμε άδοξα στους διαδρόμους των διεθνών πιστωτικών ιδρυμάτων, πληρώνοντας με αποικιοκρατικούς όρους, την ανάπτυξη των δυτικών χωρών.

Είναι εξαιρετικά αντιφατικό, αλλά, είναι αλήθεια. 

Οι ωμοί εκβιασμοί που ασκήθηκαν από την πλευρά των δανειστών και η αισχροκερδής διαχείριση των δανείων, μπροστά στην απεγνωσμένη ανάγκη των Ελλήνων για διεθνή αναγνώριση, οδήγησαν στο μεγαλειώδες παράδοξο: να κατακτούν ένοπλα οι εξεγερμένοι Έλληνες την ανεξαρτησία τους, την ώρα που την υποθήκευαν οριστικά μαζί με την εθνική τους κυριαρχία στα πολυτελή γραφεία του Σίτυ. 

Η ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

Η εθνική περιπέτεια του χρέους, επίσημα ξεκινά στις 20/1/1824, όταν έφθαναν στην αγγλική πρωτεύουσα και ύστερα από διαπραγματεύσεις με τον Γ. Κάνινγκ και το «φιλελληνικό» Κομιτάτο αποτελούμενο κυρίως από τραπεζίτες και εμπόρους, του Σίτυ, οι Ι. Ορλάνδος (γαμπρός του Γ. Κουντουριώτη), Αν. Ζαΐμης και Αν. Λουριώτης για να συνομολογήσουν ένα δάνειο 800.000 λιρών.

Στην πραγματικότητα, το δάνειο «έκλεισε» στο 59% της ονομαστικής αξίας, ήτοι 472.000 λίρες.

Το δάνειο αυτό, είχε τόκο 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1,5% και διάρκεια 36 χρόνια και για την αποπληρωμή του υποθηκεύτηκαν όλα τα δημόσια κτήματα και όλα τα δημόσια έσοδα από αλυκές, τελωνεία, ιχθυοτροφεία.

Από το ίδιο δάνειο, ωστόσο, παρακρατήθηκαν 80.000 ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 για χρεωλύσια, 2.000 ως προμήθεια και άλλες δαπάνες, 5.900 από τον ίδιο τον Ι. Ορλάνδο για χρέη του κράτους προς τη σύζυγό του, 60.000 πήγαν σε μίζες (ο «φιλέλληνας» γραμματέας Τζ. Μπόουρινγκ εισέπραξε 11.000 λίρες για τη μεσιτεία) και μόλις 10.000 για αγορά εφοδίων για την επανάσταση.

 Έτσι το ποσό που έφθασε στην Ελλάδα ήταν μόλις 298.000 λίρες!

Αρχές Φεβρουαρίου του 1825 κι ενώ η φλόγα της Επανάστασης είχε αρχίσει να τρεμοπαίζει, η Επαναστατική Επιτροπή, συνομολογεί «Εν Λονδίνω εθνικόν δάνειον δύο εκατομμυρίων χρυσών λιρών, δια την χρηματοδότησιν του αγώνος». 

Το δάνειο έκλεισε στο 55% της ονομαστικής του αξίας, για να καλυφθούν οι επισφάλειες των Άγγλων πιστωτών, οι οποίοι αυτή τη φορά ανέλαβαν και τη διαχείρισή του! Αυτόχρημα τα 2.000.000 μειώθηκαν σε 1,1 εκ. ασχέτως του γεγονότος ότι η υποχρέωση ήταν για το σύνολο του ποσού. Αλλά ακόμα και από αυτά:

Προκαταβλήθηκαν, τότε: για τόκους διετίας 200 χιλ λίρες, για την εξαγορά ομολογιών του προηγούμενου δανείου 212 χιλ., για το μεσιτικό κόστος 68.000 λίρες, για συμβολαιογραφική αμοιβή 14.000 και για δαπάνες των Ελλήνων μεσαζόντων 15.500 λίρες. 

Από τα εναπομείναντα, παραγγέλθηκε στις ΗΠΑ έναντι 156.000 λιρών η κατασκευή δύο φρεγατών. 

Από αυτές παρελήφθη μία κι αυτή μετά το τέλος της Επανάστασης, καθώς η δεύτερη πουλήθηκε για να ολοκληρωθεί η πρώτη. Κι από τις 123.000 λίρες που διοχετεύθηκαν στην Αγγλία για την αγορά έξι πολεμικών πλοιαρίων κατασκευάστηκε μόνο ένα σχετικά αξιόπλοο (είχε μηχανικό πρόβλημα, όπως τα γερμανικά υποβρύχια κοινώς) το πλοίο «Καρτερία» μαζί με άλλα δύο που δε βοήθησαν σημαντικά και άλλωστε έφτασαν μάλλον αργά, όταν είχε πέσει το Μεσολόγγι και ο Ιμπραήμ απειλούσε να πνίξει στο αίμα της εξέγερση.

Τον Απρίλιο του 1826, αναλαµβάνοντας η κυβέρνηση του Α. Ζαΐµη, στο ταµείο υπήρχαν µόνο 16 γρόσια, ούτε µία λίρα (Τάσος Μ. Ηλιαδάκης, εφηµερίδα Πατρίς, 3.11.2009). 

Αυτή ήταν και η πρώτη στην ουσία πτώχευση στην Ιστορία του ελληνικού κράτους, πριν καν αυτό συγκροτηθεί.

Ο ΟΘΩΝ ΚΑΙ Η ΠΤΩΧΕΥΣΗ

Τον Ιανουάριο του 1833 ο Όθων µε ένα σµήνος Βαυαρών αξιωµατούχων αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο έχοντας ως προίκα, από το γαλλικό τραπεζικό οίκο Ρότσιλντ, δάνειο ύψους 64.000.000 χρυσών φράγκων.

 Τέτοιος ήταν ο βαθµός της διασπάθισης του νέου δανείου που ονοµάστηκε «βασιλοφάγον άµα και βασιλο-ποιόν».

 Είναι χαρακτηριστικό ότι µόνο για τα έξοδα της βαυαρικής δυναστείας και του στρατού της σπαταλήθηκε το 1/6 του δανείου, ενώ το µισό παρακρατήθηκε για τόκους και προµήθειες. 

Η δεύτερη πτώχευση δεν άργησε, αφού όπως γραφόταν στον Τύπο της εποχής, η Ελλάδα από την ηµέρα που κατέφυγε σε δανεισµό βρέθηκε φτωχότερη.

 Οι δανειστές απαίτησαν από τη χώρα τη δήµευση µεγάλου µέρους του προϋπολογισµού και επέβαλαν τη θέλησή τους κρατώντας την Ελλάδα σε βαθιά καθυστέρηση και σε ακόµα βαθύτερη εξάρτηση.

 Η Αγγλία και η Γαλλία διόριζαν δουλικές κυβερνήσεις και παρενέβαιναν διαρκώς στα εσωτερικά πράγµατα της χώρας.

 Μέχρι την έξωση του Όθωνα, το 1864, όλες οι προσπάθειες για νέο δανεισµό αποτύγχαναν.

Όταν ήρθε η κυβέρνηση Τρικούπη, προχώρησε σε νέο δανεισµό για να πληρωθούν οι συµβάσεις που είχαν συναφθεί µε ξένες εταιρείες για την κατασκευή δηµοσίων έργων και για πολεµικές δαπάνες, ως απόρροια των τυχοδιωκτισµών της «Μεγάλης Ιδέας».

 Ο Τρικούπης είχε στηρίξει τις ελπίδες του για τον αστικό εκσυγχρονισµό της χώρας κυρίως στον εξωτερικό δανεισµό, που είχε ως συνέπεια το πέρασµα των πλουτοπαραγωγικών πηγών του τόπου στα χέρια του ξένου κεφαλαίου. Ανακηρύχθηκε «πρωταθλητής στα δάνεια», αφού του χρεώνεται το 58,4% του συνολικού εξωτερικού δανεισµού που οδήγησε στην πτώχευση.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην πτώχευση έπαιξε ο τραπεζίτης Ανδρέας Συγγρός, ο οποίος εµπόδισε µε όλες του τις δυνάµεις τη σύναψη νέου δανείου από την κυβέρνηση, µε στόχο την πτώχευση και την παραχώρηση σ’ αυτόν του τραπεζικού προνοµίου δανεισµού του ∆ηµοσίου. Ακολούθησε ο τυχοδιωκτικός ελληνοτουρκικός πόλεµος, το 1897, η επιβολή από τους ξένους και ντόπιους πιστωτές του ∆ιεθνούς Οικονοµικού Ελέγχου και η πρωτοφανής οικονοµική και πολιτική υποδούλωση της χώρας στους ιµπεριαλιστές.

 Τα µονοπώλια του αλατιού, του πετρελαίου, των τραπουλόχαρτων, των σπίρτων, οι φόροι του καπνού και τα εισαγωγικά τέλη πέρασαν στον έλεγχο του ξένου κεφαλαίου σε όφελος των δανειστών.

Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Μετά τον πόλεµο του 1897 και κατά την περίοδο από το 1898 µέχρι το 1932, η Ελλάδα, λόγω των αποζηµιώσεων που κατέβαλλε στην Τουρκία, των πολεµικών δαπανών των βαλκανικών πολέµων και της Μικρασιατικής Καταστροφής, προχώρησε σε νέο δανεισµό ύψους 1,735 δισεκατοµµυρίων χρυσών φράγκων.

 Το Μάρτιο του 1931, σύµφωνα µε την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισµού, η Ελλάδα χρωστούσε στο εξωτερικό 2,868 δισεκατοµµύρια χρυσά φράγκα.

Έτσι, η κυβέρνηση εξαπέλυσε µια αµείλικτη φοροεπιδροµή για να εξασφαλιστούν 740 εκατοµµύρια, ώστε να εξυπηρετηθούν οι τόκοι των δανείων. Τελικά, η αδυναµία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του ελληνικού κράτους απέναντι στους δανειστές του οδήγησε το 1932 σε νέα πτώχευση.

Από το 1823 µέχρι το 1932 η Ελλάδα είχε συνάψει δάνεια συνολικού ύψους 2 δισεκατοµµυρίων φράγκων, είχε καταβάλει στους δανειστές της 2,4 δισεκατοµµύρια, κι όµως χρωστούσε ακόµα το ποσό των 1,963 δισεκατοµµυρίων!

Η ίδια ιστορία, παράδοσης του τόπου στους ξένους «λύκους», επαναλήφθηκε στην καθηµαγµένη από τις συµφορές του Βʹ Παγκόσµιου πολέµου Ελλάδα.

 O πόλεµος άφησε στην Ελλάδα ερείπια και ανθρώπινο πόνο. 

Τετρακόσιες χιλιάδες εκτελέστηκαν ή πέθαναν από την πείνα.

 To 50% των οικοδοµών είχε καταστραφεί, 600.000 ήταν οι άστεγοι, το 85% των παιδιών απειλούνταν από φυµατίωση.

 Οι κατακτητές είχαν λεηλατήσει από τα δηµόσια ταµεία ό,τι αποθέµατα υπήρχαν. Οι απόντες από τον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα και οι συνεργάτες των Γερµανών καθόλου δεν είχαν στο µυαλό τους τη βελτίωση των συνθηκών ζωής εκατοµµυρίων ανθρώπων παρά µόνο την εδραίωσή τους στην εξουσία. 

Χρησιµοποίησαν τα κεφάλαια του ∆όγµατος Τρούµαν και του Σχεδίου Μάρσαλ αποκλειστικά εναντίον του λαϊκού κινήµατος και προς όφελος του προσωπικού τους θησαυρισµού.

ΟΙ… ΗΜΕΤΕΡΟΙ

Οι προσωπικές και οικογενειακές επιχειρήσεις κάποιων ηµετέρων εν µία νυκτί έγιναν βιοµηχανίες µε τα κεφάλαια του Σχεδίου Μάρσαλ. 

Μόνο δέκα βιοµηχανίες, σύµφωνα µε δηλώσεις του υπουργού Συντονισµού Γ. Καρτάλη τον Απρίλιο του 1952, είχαν «απορροφήσει το 60% των πιστώσεων» που εκταµιεύτηκαν σε εφαρµογή του Σχεδίου Μάρσαλ. 

Άλλα 200 εκατοµµύρια µοιράστηκαν σε 50 βιοµηχανικές και εµπορικές επιχειρήσεις. 

Από τα χρήµατα αυτά, που διασπαθίστηκαν απροκάλυπτα και που όσοι τα έλαβαν δεν πλήρωσαν ποτέ µια δραχµή τόκο, αναδύθηκαν νέα τζάκια αµερικανοθρεµµένων µεγαλοβιοµηχάνων και µεγαλοεµπόρων.

Μεταξύ των ετών 1946 και 1966, πέραν του Σχεδίου Μάρσαλ, οι ελληνικές κυβερνήσεις σύναψαν δάνεια ύψους 551,4 εκατοµµυρίων δολαρίων από αµερικανικές κυρίως τράπεζες αλλά και ευρωπαϊκές.

 Ο διακανονισµός της αποπληρωµής των νέων δανείων έγινε µε γνώµονα τη στρατηγική θέση της Ελλάδας στο χάρτη των συµφερόντων τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στα Βαλκάνια, γεγονός που συνοδεύτηκε µε ακόµα βαθύτερη εξάρτηση της χώρας από τους ιµπεριαλιστές.

 Η Χούντα, παραλαµβάνοντας τη σκυτάλη από τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους της πλουτοκρατίας, βάδισε στην πεπατηµένη των ελλειµµατικών προϋπολογισµών.

 Το 1973, µετά το νέο ιλιγγιώδες δάνειο των 24 δισεκατοµµυρίων δραχµών, το συνολικό δηµόσιο χρέος έφτασε στο τροµακτικό ύψος των 103 δισεκατοµυρίων δραχµών (Γιάννης Σαµαράς, Κράτος και Κεφάλαιο στην Ελλάδα, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή).

     Ο εξωτερικός δανεισµός της χώρας συνεχίστηκε µεταπολιτευτικά µε ξέφρενους ρυθµούς. 

Το 1974 τα δάνεια αποτελούσαν το 22,5% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος.

 Το 1985 η Ελλάδα ήταν παγκόσµια πρώτη στο κατά κεφαλήν δηµόσιο χρέος.

 Ακόµα και για την αποκατάσταση των σεισμοπαθών στην Καλαµάτα συνάφθηκε δάνειο. 

Το 1990 τα δάνεια ήταν στο 80,7% του ΑΕΠ.

 Μετά από µια δεκαετία, το 2000, είχαν ανέλθει στο 139,2%, το 2004 στα 201,2% και στα τέλη του 2009 το δηµόσιο χρέος είχε πλέον εκτιναχθεί στα 298 δις ευρώ, ποσοστό 126,8% του ΑΕΠ», και στην συνέχεια ήρθαν τα… μνημόνια!

Πληροφορίες

penna

imerodromos