Υπόθεση Καλαμάτα: Η ανεξήγητη απόρριψη της κατά 125 εκ. φθηνότερης λύσης και το “παραπλανημένο” ΚΙΝΑΛ

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση κατέθεσε το ΚΙΝΑΛ στη Βουλή προς τον υπουργό Άμυνας αναφορικά με το πρόγραμμα του εκπαιδευτικού κέντρου. Απ’ ότι φαίνεται το ΚΙΝΑΛ, με βάση τα «σημαντικά ερωτήματα…» που έθεσε και θα πρέπει να απαντηθούν από τους αρμόδιους,  δεν γνώριζε όλα τα στοιχεία όταν συμφωνούσε στην επιτροπή για την ισραηλινή πρόταση.

Σε όσους παρακολουθούν το militaire είναι γνωστές οι προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος που αντιμετώπιζε η ΠΑ αναφορικά με την εκπαίδευση. Το 2017, επί ΣΥΡΙΖΑ, ξεκίνησε η πρώτη σημαντική προσπάθεια να αντιμετωπιστεί σε βάθος χρόνου. Σε μια αναλυτική συνέντευξη του τότε Διοικητή της Διοίκησης Αεροπορικής Εκπαίδευσης (ΔΑΕ) στο περιοδικό ΠΤΗΣΗ & ΔΙΑΣΤΗΜΑ (και νυν υπεύθυνου του τομέα άμυνας του ΚΙΝΑΛ) έγινε γνωστό ότι η ΠΑ είχε συμφωνήσει με την Lockheed για την υλοποίηση ενός προγράμματος αναβάθμισης της εκπαίδευσης. Μάλιστα σε ειδική συνέντευξη τύπου, ο τότε Αρχηγός της ΠΑ έθεσε τη δημιουργία του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου ως πρώτη προτεραιότητα. 

Το 2018 το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο, υπό την ηγεσία του Αντιπτεράρχου Χριστοδούλου,  εισηγήθηκε στην Κυβέρνηση τη κατάρτιση διακρατικής συμφωνίας με τον Καναδά για την  δημιουργία ενός Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου. Η επιλογή εύλογη, διότι ο Καναδάς είναι η μόνη χώρα, εκτός Αμερικής που θα μπορούσε να εκτελέσει ένα τέτοιο πρόγραμμα αφού λειτουργούσε το μοναδικό Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο πιστοποιημένο κατά ΝΑΤΟ.

Οι ανελαστικές απαιτήσεις της ΠΑ αφορούσαν την παροχή 4500 ωρών ετησίως για το jet και πλήρη υποστήριξη συμπεριλαμβανομένων όλων των αναβαθμίσεων τόσο για το στόλο των T-6A που διέθετε όσο και για τα νέα jet.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ απέστειλε αίτημα προς την Καναδική Κυβέρνηση, η οποία υπέβαλε δύο προτάσεις: της Lockheed Martin Canada και της CAE. Η Lockheed πρότεινε μεταχειρισμένα αεροσκάφη L-39 του πρώην ανατολικού μπλοκ ενώ η CAE πρότεινε νέα υπερσύγχρονα αεροσκάφη M-346. Στην πρόταση της CAE μάλιστα  περιλαμβάνονταν εκτός από τα Jet και η παροχή δικινητήριων αεροσκαφών, για την εκπαίδευση χειριστών για τα πολυκινητήρια αεροσκάφη (C-130, C-27 κ.α.) καθώς και η εκτέλεση όλων των έργων υποδομής στην μονάδα. 

Τον Αύγουστο του 2018 αποφασίστηκε να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με την Κυβέρνηση του Καναδά και την CAE που είχε προσφέρει την καλύτερη λύση. Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν με την  υπογραφή σχεδίου σύμβασης. Η Καναδική Κυβέρνηση, για να ανταποκριθεί στις ανελαστικές απαιτήσεις της ΠΑ, προσέφερε 12 α/φ M-346, αποκατάσταση του στόλου των αεροσκαφών T-6A της ΠΑ, 4 νέα δικινητήρια αεροσκάφη, 4 εξομοιωτές (2 για το Μ-346, 2 για το Τ-6Α και 1 για τα πολυκινητήρια). Περιλαμβάνονταν επίσης όλες οι αναβαθμίσεις σε όλα τα μέσα για τα 20 χρόνια. Οι ώρες πτήσης ανά έτος, ήταν 4500 ώρες jet, 9500 ώρες T-6A και 2100 για τα δικινητήρια αεροσκάφη. Σύνολο 16.100 ώρες πτήσης ετησίως με όλα πληρωμένα.

Στους Καναδούς επίσης, τέθηκαν και πρόσθετοι όροι, όπως δέσμευση για παροχή ενδιάμεσης λύσης για εκπαίδευση των Ελλήνων στην Ιταλία μέχρι να λειτουργήσει το κέντρο εκπαίδευσης, εκτέλεση όλων των έργων υποδομής και δέσμευση για τον αριθμό των εκπαιδευομένων από τρίτες χώρες. Επίσης, δεν προβλεπόταν καμία προκαταβολή αφού η σύμβαση θα εκτελείτο με την εγγύηση της Καναδικής Κυβέρνησης. Τέλος, το μέγιστο ύψος της ετήσιας αναπροσαρμογής είχε καθοριστεί ότι δεν θα ξεπέρναγε το 1,5% ανά έτος και ότι όλες οι πληρωμές θα ήταν σε Ευρώ. 

Στη συνέχεια όλο το 2019, οι Καναδοί κατέθεσαν διάφορες προτάσεις σύμφωνα με τις οδηγίες του ΥΠΕΘΑ και της ΠΑ. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να προτείνουν 15 αεροσκάφη M-346 για 5.600 ώρες ανά έτος με συνολικό ύψος σύμβασης 2 δις Ευρώ, δηλ. 100 εκ το χρόνο. Ταυτόχρονα δεσμεύονταν να εξασφαλίσουν 15-20 εκπαιδευομένους/έτος ώστε η ΠΑ να έχει έσοδα 50 εκ. το χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο, το τελικό ετήσιο κόστος για την ΠΑ θα μειωνόταν σε λιγότερο από 50 εκ. ευρώ/έτος. Ίσως αυτό άκουσε το ΚΙΝΑΛ ή τέλος πάντων παραπληροφορήθηκε … και κατέθεσε την επερώτηση στα πλαίσια κίνησης εντυπωσιασμού.

Αν ενδιαφέρεται πραγματικά το ΚΙΝΑΛ, θα έπρεπε να ζητήσει να δει τις προσφορές που κατέθεσαν οι Καναδοί και οι Ισραηλινοί και να λάβει γνώση για τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για την οικονομοτεχνική αξιολόγηση που έγινε στα πλαίσια της τελικής απόφασης. Και τότε θα διαπιστωθεί ότι η τελευταία προσφορά των Καναδών τον Δεκέμβριο ’20 ήταν όντως χαμηλότερη κατά 800 εκ. ευρώ από την ακριβότερη δυνατή που είχαν καταθέσει.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, η προσφορά που κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του ’20 ήταν χαμηλότερη κατά 125 εκ. ευρώ από αυτή που αποφασίστηκε τελικά, λαμβάνοντας υπόψη τις ίδιες παροχές που έδινε για το πρόγραμμα το Ισραήλ.

Για όλα αυτά, είναι απορίας άξιο και παραμένει εντυπωσιακό πάντως ότι η ελάσσονα αντιπολίτευση να αντιπολιτεύεται την αξιωματική αντιπολίτευση.