Όλο και συχνότερα στα θέματα πολιτικής, οι επιλογές είναι μεταξύ του κακού και του ακόμα χειρότερου. Για τους κατοίκους της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, το δημοψήφισμα του Ιουνίου στο Ηνωμένο Βασίλειο για το αν η Βρετανία πρέπει να αποχωρήσει απο την Ευρωπαΐκή Ένωση αποτελεί μια τέτοια περίπτωση.
Η έξοδος της Βρετανίας απο την ΕΕ, το λεγόμενο Brexit, θα υποβάλλει αβάστακτα οικονομικά προβλήματα στα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μεταναστευτικά σύνορα θα γίνουν ακόμα αυστηρότερα, και οι εμπορικές ευκαιρίες καθώς και οι άμεσες ξένες επενδύσεις θα πέσουν κατακόρυφα. Αλλά μια νίκη από αυτούς που θέλουν το Ηνωμένο Βασίλειο να παραμείνει στη ΕΕ μπορεί να είναι περισσότερο επιβλαβής για τις χώρες της ΚΑΕ, όπου θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι μη δημοκρατικοί πολιτικοί.
Η σχέση μεταξύ των χωρών της ΚΑΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν πάντα ασταθής. Τη δεκαετία του 1990, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν υπέρχαμος της ένταξης των χωρών της ΚΑΕ στην ΕΕ σε μια περίοδο που οι αρχηγοί της Γαλλίας και της Γερμανίας ήταν ακόμα πολύ διστακτικοί σχετικά με την διεύρυνση της ΕΕ. Αλλά η υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου είχε μια προοπτική: πολιτικοί αρχηγοί της Βρετανίας, απρόθυμοι να αποδεχθούν μεγάλους δεδηλωμένους στόχους μιας «ολοένας στενότερης ένωσης» της ΕΕ δεν έκρυψαν την επιθυμία τους να χρησιμοποιήσουν τη διεύρυνση της ΕΕ ώστε να αποτρέψουν την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους ηγέτες της ΕΕ ενόψει του δημοψηφίσματος, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον λαμβάνει “ρήτρα” στην περίπτωση της απόφασης να κινηθεί προς την ολοένα στενότερη ένωση. Αν επικρατήσει στο δημοψήφισμα και πείσει τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, θα έχει την ευκαιρία να στείλει ένα επικίνδυνο μήνυμα σε όλους τους μη δημοκρατικούς και ανελεύθερους πολιτικούς στην Ανατολική Ευρώπη. Θα καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι μπορούν να έχουν τα πάντα παράλληλα, διατηρώντας τα οφέλη της οικονομικής ολοκλήρωσης χωρίς να χάνουν την ικανότητά τους να παραβιάζουν τα δικαιώματα των πολιτών τους ή να χρησιμοποιούν την ΕΕ για τις χρηματοπιστωτικές μεταβιβάσεις.
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι οι χώρες της ΚΑΕ δεν έχουν πολλά να χάσουν σε θέματα κυριαρχίας. Τα περισσότερα πλεονεκτήματα των παραγωγικών και χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τους ανήκουν σε ξένες εταιρείες, όπως ακριβώς και οι περισσότεροι από τους κανόνες που διέπουν τις οικονομίες τους,έχουν καθοριστεί από την ΕΕ. Ως προϋπόθεση για την ένταξη στην ΕΕ, οι χώρες της ΚΑΕ έπρεπε να δημιουργήσουν όργανα υπεράσπισης της ακεραιότητας της ευρωπαϊκής αγοράς από τις εγχώριες παρεμβολές. Και τα θεσμικά όργανα και οι πολιτικές της ΕΕ οφείλουν να περιορίσουν την ικανότητα των κυβερνήσεών τους για τη δημοσιονομική, νομισματική και οικονομική πολιτική.
Ως αποτέλεσμα, οι χώρες της ΚΑΕ είναι μεταξύ των μεγαλύτερων νικητών της βαθύτερης ολοκλήρωσης, δεδομένου ότι δίνουν στους πολίτες τους μια ισχυρότερη φωνή στη πολιτική διαδικασία της ΕΕ. Αυτή τη στιγμή, η ΕΕ διοικείται από πολιτικούς, οι οποίοι δεν λογοδοτούν σε ολόκληρη την Ένωση. Οι εκπρόσωποι της Βρετανίας, της Γερμανίας, και της Γαλλίας διαπραγματεύονται τις πολιτικές της ΕΕ στις Βρυξέλλες και αγωνίζονται για επανεκλογή, δίνοντάς τους κίνητρο για να εξετάσουν τα συμφέροντα του λαού στις περιφερειακές οικονομίες.
Ως αποτέλεσμα, οι Βρυξέλλες φαίνονται να είναι συχνά η πρωτεύουσα “των χωρισμένων ευρωπαϊκών κρατών”, που κυριαρχεί ανάμεσα στα κράτη μέλη που θέλουν να έχουν πρόσβαση σε μια ηπειρωτική ελεύθερη αγορά στο δυνατότερο χαμηλό κόστος. Η ΕΕ ξοδεύει ένα μικροσκοπικό 0,3% του ΑΕΠ της για την αντιμετώπιση των αναπτυξιακών ανισοτήτων της ηπείρου, και τρέχει μια κοινή αγορά 500 εκατομμυρίων ανθρώπων με μια διοίκηση που είναι περίπου το ένα τέταρτο του μεγέθους του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Επιπρόσθετα, η ΕΕ μπορεί να έχει όφελος απο μια οπισθοδρόμηση. Αν το Ηνωμένο Βασίλειο επιλέξει να παραμείνει κάτω απο τους όρους που ο Κάμερον διαπραγματεύτηκε και συμφώνησε, το αποτέλεσμα θα είναι η ενίσχυση μιας αντιευρωπαϊκής συμμαχίας μεταξύ συντηρητικών φιλελεύθερων και ανελεύθερων εθνικιστών.
Προχωρώντας προς την πολιτική ενοποίηση θα μπορούσαν να αλλάξουν τα κίνητρα των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής στις Βρυξέλλες και να παρέχουν στην ΕΕ αυξημένη νομιμότητα. Από τη σκοπιά των χωρών της ΚΑΕ, το κεντρικό ερώτημα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία τον Ιούνιο δεν είναι εάν ή όχι το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμένει στην ΕΕ, αλλά πώς το μέλλον της Ένωσης θα διαμορφωθεί από την απόφαση που θα πάρει το Ηνωμένο Βασίλειο.
ΠΗΓΗ: project-syndicate.com
