Σχετικά άρθρα
Με αφορμή τη συμπλήρωση τεσσάρων ετών από το θάνατο του Κυβερνήτη του ΒΕΛΟΥΣ Νίκου Παππά, αναδημοσιεύουμε ένα από τα πολλά εξαιρετικά κείμενα του αείμνηστου Αντώνη Κακαρά ,αξιωματικού του ΠΝ και συγγραφέα. Οι ιστορικές πληροφορίες που αποτύπωσε με έρευνα και δουλειά χρόνων στα βιβλία του είναι και θα παραμείνουν ανεκτίμητη κληρονομιά.
Το κείμενο του Αντώνη Κακαρά για την οργάνωση του Κινήματος στο Πολεμικό Ναυτικό:
Οργάνωση για Κίνημα στο Πολεμικό Ναυτικό
Ο αριθμός των ενημερωμένων / μυημένων στην οργάνωση (που είχε ως σκοπό με την έκρηξη κινήματος στο Πολεμικό Ναυτικό να ανατρέψει το δικτατορικό καθεστώς) ανέρχεται στους 207. [1]Τόσοι έχουν εντοπισθεί μέχρι στιγμής από έρευνα σε αρχεία και μαρτυρίες. Οι συλληφθέντες τον Μάιο του 1973 ήταν εβδομήντα εννέα (79) εκ των οποίων οι εβδομήντα τρεις στρατιωτικοί. Οι υπόλοιποι μέχρι τους 207 έχουν προκύψει από τις καταθέσεις των συλληφθέντων, και άρθρα τους αργότερα στη μεταπολίτευση. Η έρευνα που έγινε δεν επεκτάθηκε ούτε σε όλους της οργάνωσης, ούτε τέθηκε στόχος να διαπιστωθεί, πόσοι γνώριζαν για το σχεδιαζόμενο κίνημα. Από νωρίς έγινε αντιληπτό πως ο αριθμός και των ενημερωμένων και των μυημένων ήταν πολύ μεγαλύτερος, όσων είχαν συλληφθεί.
Μερικοί από τους ΄΄ενημερωμένους΄΄ δραστηριοποιήθηκαν λίγο πριν τις συλλήψεις προς υλοποίηση της σχεδίασης του ΄΄κινήματος΄΄, περισσότερο από τους υπόλοιπους των μυημένων (π.χ. Σταματίου, Γαρδικιώτης κ.ά.). Αυτό έγινε κυρίως από τους καθορισμένους να προετοιμάσουν τα πλοία για τον απόπλου, με προμήθεια εφοδίων, με την ενεργοποίηση των εγκαταστάσεων πρόωσης για κίνηση του πλοίου, με την επαναφορά των πληρωμάτων στα πλοία κ.ο.κ.
Επειδή δεν πραγματοποιήθηκε η τελική φάση, δηλαδή ο απόπλους των πλοίων, η υπόθεση που εξετάζουμε δεν περιλαμβάνει ΄΄κίνημα΄΄, όπως τουλάχιστον το θέλουν και το περιγράφουν τα λεξικά και οι εγκυκλοπαίδειες. Εκτός βέβαια του Α/Τ ΒΕΛΟΣ όπου πράγματι έχουμε ΄΄ενέργεια πολιτική, συλλογική, μεθοδευμένη, ξαφνική, τολμηρή, αποφασιστική, έντονη΄΄. Ως τέτοια παρασύρει και την υπόλοιπη οργάνωση, προσδίδοντας στην όλη υπόθεση τη διάσταση που της αποδόθηκε και που δεν θα είχε, εάν δεν συνέβαινε ότι συνέβη με το αντιτορπιλικό αυτό.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας και ο κατασταλτικός μηχανισμός του καθεστώτος, που απέτρεψαν την εκδήλωση του κινήματος, (το οποίο ήδη είχε ματαιωθεί από τους ίδιους τους ΄΄συνωμότες΄΄), ήταν οι εξής:
ο διευθυντής του ΓΕΝ/Α2 αντιπλοίαρχος Π. Νικολόπουλος και ο πλωτάρχης Κούβαρης υπασπιστής του Παπαδόπουλου,τρεις πιστοί στη χούντα αξιωματικοί του ΠΝ, ανεξάρτητα που υπηρετούσαν (Καμαρινέας, Γκίκας, Αβραμόπουλος),το ΕΑΤ/ΕΣΑ με κύριο εκπρόσωπο τον ταγματάρχη Μ.Γκίζα και ομάδα στρατιωτών και
οι ΟΑΝ (Ομάδες Ασφαλείας Ναυτικού) που στελεχώνονται στη συνέχεια με τους πλωτάρχη Γαβρά, ανθυποπλοίαρχο Κωβαίο και ανθυπασπιστή Αντωνάκο.
Από τις καταθέσεις Καμαρινέα, Νικολόπουλου, Αβραμόπουλου, Γκίζα και Κούβαρη στον ανακριτή Σκεμπέα προκύπτει, ποιοι συμμετείχαν στις συσκέψεις και κινήσεις για αποτροπή του κινήματος και τις συλλήψεις. Παράλληλα εάν συγκρίνει κανείς την κατάθεση και συνέντευξη Νικολόπουλου (του διευθυντή του Α2 του Αρχηγείου Ναυτικού και κυριότερου στελέχους της χούντας) με άλλες καταθέσεις, όπου αναφέρεται μεταξύ των άλλων και η ρίψη προειδοποιητικού σημειώματος, ότι το ΄΄κίνημα΄΄ ήταν γνωστό, συμπεραίνει πως αυτό το σημείωμα ήταν επιλογή και κίνηση του ΓΕΝ/Α2 δηλαδή του Νικολόπουλου. Σύμφωνα με την κατάθεση του Αργυρίου (30-5-1973) την επομένη της εξάρθρωσης (δηλαδή στις 23 Μαίου) σε επιθεώρηση που έκανε ο ίδιος ως αρμόδιος λόγω των καθηκόντων του στο ΝΣ, διαπίστωσε απέναντι από το Ναύσταθμο «…σοβαροτάτην δύναμιν πυρός, ήτις περιέβαλλε τον Ναύσταθμον….έναντι του Ναυστάθμου διεπίστωσα ύπαρξιν καμουφλαρισμένων πυροβόλων…». Κανείς άλλος και πουθενά δεν αναφέρει, πως ο Ναύσταθμος ήταν υπό την απειλή πυροβόλων. Τα οποία εάν πράγματι ήταν απέναντι της Σαλαμίνας, βρίσκονταν εκεί μόνιμα για να ελέγχουν το δίαυλο, απ’ όπου τα πλοία του ναυτικού εισέρχονται και εξέρχονται του Ναυστάθμου.
Ορισμένοι τίθενται σε συναγερμό για έρευνα-αντιμετώπιση του επερχομένου κινήματος από τις απογευματινές ώρες της 21ηςΜαίου. Πουθενά δεν εμφανίζεται στο ανακριτικό υλικό, πως η ΚΥΠ ή άλλες υπηρεσίες γνώριζαν για την οργάνωση αυτή ή πως συμμετείχαν στην αποτροπή και τις συλλήψεις. Επίσης η αστυνομία και η ΓΔΕΑ απουσιάζουν. Η υπόθεση αντιμετωπίσθηκε αποκλειστικά από τους ΄΄φύλακες της επανάστασης΄΄ μέσα στις ΕΔ.
Ο ταγματάρχης Μιλτιάδης Γκίζας, που υπηρετούσε στο ΕΑΤ/ΕΣΑ, είναι εκείνος που εμφανίζεται, σύμφωνα με τις καταθέσεις στον Σκεμπέα, να αναλαμβάνει τις ενέργειες προς τις αντίστοιχες υπηρεσίες του ναυτικού. Αυτήν την αποστολή αναλαμβάνει μετά σύσκεψη στο ΕΑΤ/ΕΣΑ στις 21/5/73 ώρα 19.05, όπου συμμετέχει με τον διευθυντή του και άλλους πέντε αξιωματικούς. Σύμφωνα με την κατάθεσή του, ο διευθυντής τους είπε πως έχουν περιέλθει «…εις την υπηρεσίαν μας έντονος προειδοποίησις από σοβαρό πρόσωπο, περί επικειμένου κινήματος εις το ναυτικόν κατά τη νύχτα της 22-23/5/73… από ιδιώτην και προήρχετο από το περιβάλλον εν ενεργεία αξιωματικού του ναυτικού…» Ειδοποιεί πρώτα τον πλωτάρχη Κούβαρη, υπασπιστή του αντιβασιλέα για να έρθει σε επαφή με τον αντιπλοίαρχο Π. Νικολόπουλο που είναι ο διευθυντής του ΓΕΝ/Α2. Συναντώνται στο ΕΑΤ/ΕΣΑ στις εννέα το βράδυ, τον ενημερώνει και σε δύο ώρες ο Νικολόπουλος φέρνει πίνακα με αξιωματικούς, που κατά την κρίση του συμμετέχουν στη ΄΄συνομωσία΄΄. Παρακολουθούν αμέσως τέσσερις από το ναυτικό και δύο από το στρατό με άνδρες της ΕΣΑ και των ΟΑΝ.
Σε λίγες ώρες το πρωί στις 0830 της 22/5 από συνεκτίμηση των στοιχείων και πληροφοριών, που έχουν εν τω μεταξύ συγκεντρώσει, καταλήγουν στον αξιωματικό απ’ όπου προέρχεται η πληροφορία. Το ίδιο απόγευμα νέα πληροφορία «…πλέον συγκεκριμένη της προηγουμένης….» αφού εντοπίζεται και ως ώρα του κινήματος η 23.00 έως 02.00 της ίδιας ημέρας. Φαίνεται πως πράγματι ο υπαξιωματικός του ναυτικού Ψαριάδης είχε προσπαθήσει και κατάφερε να δει τον διευθυντή του γραφείου του Παπαδόπουλου για να δώσει τις πληροφορίες που γνώριζε.
