Σχετικά άρθρα
Η άγνωστη σε πολλούς ιστορία των Ρώσων που αποβιβάστηκαν στην Λήμνο το 1919 παρουσίασε η ΕΡΤ στη σειρά ντοκιμαντέρ «Αθήνα καλεί Μόσχα». Η Ταμίλλα Κουλίεβα παρουσίασε την ξεχασμένη ιστορίας της Λήμνου και των ελληνορωσικών σχέσεων τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.Μια ιστορία που μας τη θυμίζει το ρωσικό νεκροταφείο που υπάρχει στο νησί.Αλλά τώρα τελευταία και οι πολλές αγορές γης από Ρώσους που γίνονται στο νησί,όπως λένε οι πληροφορίες.
Ποια είναι η ιστορία:
Στα τέλη του 1918, μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αγγλογάλλοι αποφάσισαν την εκστρατεία της Ουκρανίας, για να υποστηρίξουν τους «Λευκούς»,έναντι των Μπολσεβίκων.
Οι «Λευκοί» ήταν Ουκρανοί εθνικιστές, οπαδοί του Τσάρου, τοπικοί οπλαρχηγοί, στρατηγοί και πρίγκιπες.
Όπως γράφει ο Κώστας Σκούρας στο lemnosreport.gr “στην εκστρατεία αυτή ζητήθηκε από το Γάλλο πρωθυπουργό Κλεμανσό να συμμετέχει και η Ελλάδα με αντάλλαγμα την ευμενή στάση της χώρας του υπέρ των εθνικών διεκδικήσεων σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία κατά τη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων. Ο Βενιζέλος ζύγισε την κατάσταση, καθώς στις περιοχές αυτές υπήρχε ισχυρή ελληνική παρουσία, και απάντησε θετικά στο αίτημα του Κλεμανσό.
Η εκστρατεία στην Ουκρανία απέτυχε, τόσο λόγω της κακής σχεδίασης της, όσο και γιατί η επέμβαση των Δυτικών έμοιαζε (και ήταν) μια ωμή επέμβαση σε ξένη χώρα για την εξυπηρέτηση τραπεζικών οικονομικών συμφερόντων. Η Ελληνική συμμετοχή έβλαψε την Ελλάδα σε πολλά επίπεδα, χωρίς να της προσφέρει κανένα από τα προσδοκώμενα από τον Βενιζέλο, διπλωματικά κέρδη. Μετά την πλήρη επικράτησή τους οι Μπολσεβίκοι βοήθησαν αποφασιστικά τον Κεμάλ στον πόλεμό του κατά των Ελλήνων, τόσο διπλωματικά όσο και οικονομικά, ενώ του παρείχαν άφθονο πολύτιμο στρατιωτικό υλικό και προπαντός πυροβολικό. Αποτέλεσμα ήταν η σαρωτική τους νίκη εναντίον των Ελλήνων το 1922 και τα γνωστά γεγονότα που ακολούθησαν, με την εκδίωξη του Ελληνικού στοιχείου από ολόκληρη τη Μικρά Ασία και τον Πόντο.
Η Λήμνος τόπος υποδοχής των προσφύγων
Στην κρίσιμη μάχη της Κριμαίας στις αρχές του 1919, που σήμανε και το τέλος του Ρωσικού εμφυλίου, ο Λευκός στρατός υπέστη μεγάλη συντριβή. Μια ομάδα Κοζάκων, γύρω στα 5000 άτομα, αποβιβάστηκε στη Λήμνο και στρατοπέδευσε σε μια ερημική παραλία, κοντά στο χωριό Πορτιανού.
Οι τελευταίοι Κοζάκοι αποβιβάστηκαν στη Λήμνο, το Νοέμβριο του 1920. Οι εξόριστοι ήρθαν στο νησί μαζί με τις οικογένειές τους και έμειναν στη Λήμνο μέχρι το Δεκέμβρη του 1921. Οι πρόσφυγες είχαν φέρει μαζί τους ότι με κόπο κατάφεραν να διασώσουν από τους μπολσεβίκους. Από το Μάρτιο του 1920 έως και το Δεκέμβριο του 1921 πέθαναν στη Λήμνο 350 περίπου Ρώσοι. Ανάμεσα τους ήταν και 82 παιδιά. Οι πιο πολλοί ενταφιάστηκαν στο Πορτιανού, στη θέση Πούντα ενώ 29 άτομα ενταφιάστηκαν στο συμμαχικό νεκροταφείο στο Μούδρο. Οι Ρώσοι που ήρθαν στη Λήμνο τα τελευταία χρόνια, βρήκαν το νεκροταφείο των Κοζάκων, περιέφραξαν το χώρο κι έστησαν στο σημείο του νεκροταφείου, ένα μεγάλο άσπρο μαρμάρινο σταυρό”.
