Στρατηγός Μανωλάς: “Πολλαπλασιαστής το προσωπικό των ΕΔ και δεν το διοικούμε σωστά”

Ο Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΣ Στρατηγός Χρίστος Μανωλάς μιλά για όλους και για όλα στο Militaire.gr. Ξεχωρίζουμε τα όσα είπε για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων:

“Το προσωπικό των ΕΔ είναι το κεφάλαιό μας, είναι ο πολλαπλασιαστή δυνάμεως μας.

Δυστυχώς δεν το διοικούμε σωστα. Είναι άλλη η διοίκηση του επαγγελματικού προσωπικού κι άλλη των στρατεύσιμων θητείας. Ο επαγγελματίας θέλει να του επιλύεις διαφορετικά προβληματα, θέλει αλλου είδους μέριμνα και στυλ διοικήσεως.Έχει τις εμπειρίες του, είναι μορφωμένος, είναι ειδικός, γνωρίζει τις περισσότερες φορές, αν όχι πάντα καλύτερα την ειδικότητά του από εσένα, τον Αξιωματικο. Πρέπει να του λες τι να κάνει κι όχι πως θα το κάνει,γιατί απλά το ξέρει”.

Ο Επίτιμος Α/ΓΕΣ λέει πολλά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα για το προσφυγικό και τη γεωπολιτική κατάσταση που επηρεάζει εκ των πραγμάτων τη χώρα. Απαντά ακόμη στο ερώτημα περί εμπλοκής του με την πολιτική.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Στρατηγού Χρίστου Μανωλά:

•Να ξεκινήσουμε από το Αιγαίο και την παρουσία των νατοϊκών ναυτικών δυνάμεων. Έχει προκαλέσει πολύ μεγάλη πολιτική αντιπαράθεση. Η μεν κυβέρνηση και ο ΥΕΘΑ λένε ότι βοηθά στο πρόβλημα των προσφύγων. Η αντιπολίτευση από την άλλη μιλά είτε για παραχώρηση δικαιωμάτων, ακόμη και για προδοσία αν συμπεριλάβουμε στις αντιδράσεις και τις ακρότητες της Χρυσής Αυγής. Ποια είναι η αλήθεια;

Η αλήθεια βρίσκεται πάντα στην μέση. Η εμπλοκή της Συμμαχίας έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία. Θετικά διότι ενεργοποιείται μία μεγάλη στρατιωτική συμμαχία, με επιπλέον δυνατότητες, για παροχή υποστήριξης στην επίλυση μιάς κρίσεως ή στον περιορισμό της για να μην εξελιχθεί σε κρίση παγκοσμίου διαστάσεων και αυτό θα υποβοηθήσει και την Ελλάδα με τον περιορισμό της ροής προσφύγων και μεταναστών στην χώρα μας.Έχει και αρνητικά στοιχεία τα οποία όμως εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν όπως πχ ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να περάσει την πολιτική της  και τις επιδιώξεις της στο Αιγαίο είτε στον σχεδιασμο της αποστολής είτε στην υλοποίηση του με ενέργειες τις οποίες όμως γνωρίζουμε έχουμε συνηθίσει και γνωρίζουμε να απαντάμε με ενέργειες πολιτικές ,στρατιωτικές, διπλωματικές. Είμαι υπέρ της περαιτέρω εμπλοκής του ΝΑΤΟ ,της περαιτέρω διεθνοποιήσεως του προβλήματος με εμπλοκή μεγαλύτερη του ΝΑΤΟ, κατ αρχήν πολιτική, με επίκληση του άρθρου 4 του καταστατικού χάρτη του ΝΑΤΟ (Συνθήκη Ουάσιγκτων 1949) για έναρξη διαβουλεύσεων για το προσφυγικό με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για να πιέσουμε τις χώρες που αντιδρούν, Βίσεγκραντ γκρούπ, χώρες των Δυτ.Βαλκανίων να εφαρμόσουν ότι έχει συμφωνηθεί μέχρι σήμερα, καταδεικνύοντας παράλληλα ότι το διακύβευμα είναι η ασφάλεια της Ελλάδος αλλά κυρίως της ΝΑ Πτέρυγας του ΝΑΤΟ και των Βαλκανίων, όπου υπάρχει κενό ασφαλείας. Είναι δεδομένο ότι η κυβέρνηση δεν έχει χειρισθεί σωστά το θέμα, το ζούμε ήδη αλλά δεν είναι και θέμα για αντιπολίτευση αλλά αντίθετα για παροχή βοηθείας διότι το θέμα για εμάς είναι θέμα εθνικό, καθώς σε συνδυασμό με την πολυσχιδή και πολυετή κρίση της χώρας την οδηγει σε επικύνδινα μονοπάτια. Όλες αυτές οι ενέργειες έπρεπε  να έχουν ήδη γίνει. Σε κάθε περίπτωση το πολύ εντός 2 εβδομάδων από τώρα πρέπει να έχουμε αποτελέσματα. Εάν αυτό δεν συμβεί τότε θα πρέπει να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με ότι αυτό συνεπάγεται.

• Η Τουρκία έχει προχωρήσει σε μια σειρά σοβαρών προκλήσεων το τελευταίο διάστημα. Όχι μόνο σε στρατιωτικό αλλά κυρίως σε επίπεδο αμφισβήτησης κυριαρχικών δκαιωμάτων μας μέσω ΝΟΤΑΜ. Η ακραία επιθετική της συμπεριφορά πρέπει να αποδοθεί στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπιζει στα νοτιοανατολικά συνορά της ή πρέπει να αποδεχτούμε ότι έχει ξεκινήσει την εφαρμογή ενός σχεδίου που θα καταλήξει σε μια ελληνοτουρκική κρίση. Από το 1996 και τα Ίμια έχουμε να αντιμετωπίσουμε τέτοια κατάσταση. Ήρθε η ώρα να το ξαναζήσουμε;

Οι επιδιώξεις της Τουρκίας είναι γνωστές και δεν έχουν αλλάξει τον τελευταίο αιώνα, πχ Καστελλόριζο. Η Τουρκία εζήτησε την παραχώρηση του Καστελλορίζου από την Ελλάδα, στο περιθώριο της Συνθήσης των Παρισίων το 1947, στην οποία δεν συμμετείχε,ως ένδειξη αβροφροσύνης κι ευγενείας από μέρους μας. Η Τουρκία δείχνει αυτό που θέλει. Θέλει μια Ελλάδα δορυφορο, θέλει να ελέγχει το Αιγαιο. Εάν αυτό το επιτυγχάνει με ειρηνικό τρόπο, ελέγχοντας τις πολιτικές αποφάσεις μας τόσο το καλύτερο, διοτι δεν απαιτούνται πολεμικές επιχειρήσεις, δεν υπάρχει κόστος. Η στάση της Τουρκίας δεν αλλάζει, η συμπεριφορά της προσαρμόζεται. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε την πολιτική μας και να μην κατευνάζουμε συνεχώς. Η αποτρεπτική πολιτική μας έχει καταστεί αναξιόπιστη κι αυτό πρέπει να αλλάξει. Εάν θέλουμε ειρήνη με την Τουρκία πρέπει να αλλάξουμε την Πολιτική μας έναντι της Τουρκίας. Εάν συνεχίσουμε έτσι είναι φυσιολογικό ότι η επιθετικότητα της υπό την παρούσα ηγεσία της θα αυξηθεί. Ο Ερντογάν είναι υπερ των σχέσεων μηδενικού ελλείμματος για την Τουρκία κι έτσι δεν διαπραγματεύεται στην ουσία.
Επιδιώκει να τα παίρνει όλα. Βλέπει  τον κόσμο σε μία διαρκή συγκρουση στην οποία η Τουρκία πρέπει να επικρατεί και να τον διαμορφώνει σε Νέο-Οθωμανικούς όρους και πάντοτε με μεγαλωσύνη και γενναιοψυχία, όντας πάντοτε ο νικητής. Εμείς πρέπει να αποφασίσουμε σε πολιτικό επίπεδο τι θέλουμε και να το υλοποιήσουμε στην πράξη κι όχι στα λόγια.

• Το μέτωπο της Συρίας φαίνεται ότι πολύ δύσκολα θα κλείσει. Και όπως όλα δείχνουν οι δυτικοί και το ΝΑΤΟ ετοιμάζονται να κάνουν επιχειρήσεις στην Λιβύη. Η Ελλάδα τι στάση πρέπει να τηρήσει πιστεύετε; Ρωτώ γιατί υπάρχει στην ελληνική κοινή γνώμη ένα έντονο συναισθημα δυσαρέσκειας από την επιμονή της Συμμαχίας να μην “βλέπει” τις τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο.

Το μέτωπο της Συρίας δεν θα κλείσει εύκολα παρ ότι υπάρχει από την Παρασκευη εκκεχειρία. Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος για την εφαρμογή της. Το τι θα γίνει τελικά στην Συρία είναι θέμα αποφάσεων ΗΠΑ και Ρωσίας. Όσο οι δύο δεν συμφωνούν στην παραμονή ή μη και για πόσο του Άσαντ στην εξουσία, γιατί αυτό είναι το κύριο θέμα, δεν προχωρούν σε λύση. Άρα το πολιτικό γίγνεσθαι στην Συρία είναι το κύριο θέμα. Μετά θα πρέπει να επιλυθούν θέματα εδαφικά, θα απωλέσει η Συρία εδάφη, θα υπάρξουν Κουρδικά κανδόνια ,θα δημιουργηθεί αυτόνομο ή ελεύθερο Κουρδικό κράτοςκλπ .Όλα αυτά δεν έχουν συμφωνηθεί.Τακτικά στο έδαφος οι δυνάμεις των αντιμαχομένων και είναι και πολλοί, δεν έχουν εξαντληθεί ακόμα φυσικά. Υπάρχει μομέντουμ. Άρα όλα αυτά συνηγορούν στο ότι έχουμε δρομο μπροστά μας. Μετά αφού συμφωνηθούν αυτά, θα υπάρξει ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα αναπτυχθεί μια δύναμη, μπορεί ΝΑΤΟική και με συμμετοχή ουδετέρων δυνάμεων της περιοχής πχ Ιορδανίας κλπ, θα δημιουργηθούν κάποιες ζώνες ασφαλείας και θα αρχίσει η ανοικοδόμηση και η αναπτυξη της χώρας. Εγώ εκτιμώ ότι αυτό θα αργήσει ακόμα.
Ίσως θα πρέπει και οι Ρώσοι να περιμένουν τον επόμενο Αμερικανό Πρόεδρο και Κυβέρνηση.

•Το προσφυγικό ζήτημα δείχνει άλυτο. Ποιες από τις επιπτώσεις του σας ανησυχούν περισσότερο για τη χώρα;

Το προσφυγικό δεν είναι αλυτο.Είναι δύσκολο, πολύπλοκο αλλά υπάρχουν λύσεις.

Πρώτα πρέπει να εξαντλήσουμε όλα τα διεθνή περιθώρια που έχουμε και μετά αν αυτά δεν αποδώσουν τότε στο τέλος κηρύττουμε την χώρα μας σε έκτακτη ανάγκη και κλείνουμε τα σύνορά μας κι εμείς αλλά μόνο τότε, διότι θα έχουμε το επιχείρημα ότι η διεθνής κοινότητα δεν έπραξε αυτό που έπρεπε κι εμείς δεν μπορούσαμε να επιτρέπουμε την αποσταθεροποίηση της χώρας μας.

• Οι ΕΔ διανύουν τον έκτο χρόνο σκληρών περικοπών. Βιώσατε τις επιπτώσεις τους και ως Α/ΓΕΣ. Πόσο πιστεύετε ότι μπορούν να αντέξουν ακόμη; Τι μπορεί να γίνει για να ανακουφιστούν μέσα στις συνθήκες οικονομικής κρίσης;

Εξαρτάται από το τι ΕΔ επιθυμεί η χώρα να έχει και τι αποστολές και έργα θα έχουν.

Δυστυχώς οι πολιτικοί μας χρησιμοποιούν τις ΕΔ για πλείστα όσα έργα εκτός από το κυρίως έργο. Οι ένοπλες δυνάμεις αντιμετωπίζονται ως αναγκαίο κακό κι όχι ως συνιστώσα εθνικής ισχύος. Εαν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση το έλλειμμα ασφαλείας θα αυξάνεται. Δεν είναι μόνο η οικονομική παράμετρος, είναι το ανθρώπινο δυναμικό, που μεγαλώνει σε ηλικία και μειώνεται σε αριθμό και είναι και οι πολιτικές ιδεοληψίες.

Θα πρέπει σύντομα να ληφθούν αποφάσεις για τα παραπάνω, δηλαδή προυπολογισμούς και επάνδρωση με τροποποίηση των αντιστοίχων νόμων.
Απαιτείται στράτευση στα 18, όχι στράτευση γυναικών και αυξηση του προυπολογισμού στα επίπεδα του 2004-2008.
Η άμυνα και η ασφάλεια κάτι που θα γίνει σύντομα κατανοητό κι αντιληπτό πρέπει να παιρνουν την υψηλώτερη προτεραιότητα στην χώρα απλά γιατί έχουν να κάνουν με την ύπαρξη της Πατρίδας, του Κράτους,του Έθνους. Μπορείς να τις παραμελείς αλλά αργά ή γρήγορα θα το πληρώσεις και τότε θα είναι αργά.
Δεν δίνω λεπτομέρειες γιατί απτονται ασφαλείας. Υπάρχει όμως σοβαρό θέμα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
Τα κενά ασφαλείας δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά ,όταν όμως γίνουν τότε είναι αργά.

•Σας είχαν χαρακτηρίσει “συνδικαλιστή” όταν ως Α/ΓΕΣ κάνατε συνεδρίαση ΑΣΣ για το θέμα του εφάπαξ . Το αυτονόητο δηλαδή χαρακτηρίστηκε περίπου επαναστατικό. Μετά από τη θητεία σας ως Α/ΓΕΣ τι συμπέρασμα έχετε βγάλει για το “μοντέλο” Αρχηγού που επιθυμούν οι πολιτικοί να έχουν δίπλα τους; Μπορείτε να μας περιγράψετε τι θέλουν οι πολιτικοί προϊστάμενοι από έναν Αρχηγό;

Ατυχής ο χαρακτηρισμός. Το τι πρέπει και οφείλει να πράττει ο Αρχηγός περιγράφεται στα θεσμικά κείμενα, διαταγές και νόμους. Για το εφάπαξ απλά εφήρμοσα τον Ν2292/95 και διέταξα ΑΣΣ για υποβολή στην Πολιτική ηγεσία των προτάσεων της στρατιωτικής σύμφωνα με την παράγραφο 11 του νόμου για την λειτουργία του ΑΣΣ. Έκανα το καθήκον μου, όπως ο νόμος ορίζει. Αυτοί που με χαρακτήριζαν συνδικαλιστή το έκαναν γιατί κυρίως αυτοί φοβόντουσαν για την θέση τους και μόνο και τους χάλαγα την συνταγή, που ακολοθούσαν στην εκτέλεση των καθηκόντων τους. Ο κάθε πολιτικός προιστάμενος θέλει έναν αρχηγό για να κάνει κυρίως την δουλειά του, όπως αυτός την αντιλαμβάνεται. Είχα άριστες σχέσεις με τον κύριο Αβραμόπουλο και τον κύριο Δένδια, με τους οποίους λειτούργησα θεσμικά και πολύ καλές σχέσεις με τον κύριο Καμμένο για τις  25 ημέρες περίπου που συνεργαστήκαμε, ασχέτως αν με αποστράτευσε. Είναι δεδομένο ότι δεν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε γιατί είχαμε διαφορετικές απόψεις σε αρκετά θέματα κι εγώ εξέφραζα τις δικές μου απόψεις και εισηγούμην ανάλογα. Πρέπει να υπάρχει αγαστή συνεργασία και ίσως μέσα σε 25 ημέρες δεν πρόλαβε αυτό να γίνει εφικτό, οφειλόμενο και σε άλλους παράγοντες που φρόντιζαν γι αυτό.
Ορισμένοι πολιτικοί επιθυμούν οι αρχηγοί να τους είναι αρεστοί κι όχι χρήσιμοι άλλοι επιθυμούν το αντίθετο, αλλοι έχουν τις ιδεοληψίες τους. Το θέμα είναι κι ο αρχηγός τι αρχηγός θέλει να είναι, αν είναι για να εκτελεί τα καθήκοντά του και να προσφέρει στο στράτευμα και την Πατρίδα  ή εργάζεται για να διατηρήσει την θέση του.

Ευθύνονται και οι πολιτικοί λοιπόν αλλά ευθυνόμαστε κι εμείς που πολλές φορές δεν κρατάμε την θέση μας ή δίνουμε έδαφος εκεί που δεν πρέπει.

•Το προσωπικό των ΕΔ περνά πάρα πολύ δύσκολα. Καλείται να προσαρμόσει τις συνθήκες διαβίωσής του σε όλο και πιο χαμηλά επίπεδα την ίδια ώρα που ο φόρτος εργασίας και αποστολών έχει αυξηθεί δραματικά. Ταυτόχρονα σε κάθε ευκαιρία οι στρατιωτικοί γίνονται οι πρώτοι στόχοι και τα θύματα του κοινωνικού αυτοματισμού. Που θα πάει αυτή η κατάσταση και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί με δεδομένο ότι το λεγόμενο πολιτικό προσωπικό δεν φαίνεται να έχει καταλάβει ακόμη τι κλίμα επικρατεί στις ΕΔ;

Το προσωπικό των ΕΔ είναι το κεφάλαιο μας, είναι ο πολλαπλασιαστής της δυνάμεως μας.

Δυστυχώς δεν το διοικούμε σωστα. Είναι άλλη η διοίκηση του επαγγελματικού προσωπικού κι άλλη των στρατεύσιμων θητείας. Ο επαγγελματίας θέλει να του επιλύεις διαφορετικά προβληματα, θέλει αλλου είδους μέριμνα και στυλ διοικήσεως.Έχει τις εμπειρίες του, είναι μορφωμένος, είναι ειδικός, γνωρίζει τις περισσότερες φορές, αν όχι πάντα καλύτερα την ειδικότητά του από εσένα, τον Αξιωματικό. Πρέπει να του λες τι να κάνει κι όχι πως θα το κάνει, γιατί απλά το ξέρει.
Ο στρατεύσιμος θητείας, κυρίως θέλει προσοχή παιδιού, ανάλογα και με την ηλικία του. Είναι μορφωμένα παιδιά αλλά δεν είναι ψημένα στην ζωή, δεν έχουν τις εμπειρίες που είχαμε εμείς στην ηλικια τους και θέλουν άλλη αντιμετώπιση. Η διοίκηση καθημερινά γίνεται όλο και πιο απαιτητική. Συν τοις άλλοις έχεις και την πολιτεία αντί να σε διευκολύνει στην εκτέλεση της αποστολής σου να σε δυσκολεύει. Οι υπέρογκες μειώσεις αποδοχών, συντάξεων, από μέρους της πολιτείας ήταν κτύπημα για τον στρατιωτικό. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Όχι επειδή δεν μπορούμε να μαζέψουμε φόρους  από τους έχοντες να επιβάλλουμε μειώσεις στους στρατιωτικούς.
Υπάρχουν μέτρα που μπορείς να λάβεις για να διευκολύνεις το προσωπικο σου και να του βελτιώσεις την καθημερινότητά του αλλά πρέπει και η Πολιτεία να το επιθυμεί.

•Φαινόμενο Χρυσής Αυγής στο στράτευμα. Πόσο σοβαρό είναι; Έχουμε την αίσθηση ότι εσείς οι στρατιωτικοί που κληθήκατε να διοικήσετε από πολύ υψηλές θέσεις το στράτευμα προτιμήσατε να μην “αγγίξετε” το πρόβλημα αλλά να το “κρύψετε κάτω από το χαλί”. Είναι έτσι;

Όλοι οι αρχηγοί και το γενικοποιώ γιατί το έζησα προσπάθησαν να κρατήσουν την κομματική πολιτική εκτός στρατώνων. Σε ατομικό επίπεδο ο καθένας μπορεί να πιστεύει ότι θέλει, εκτός στρατώνων όμως και βέβαια να είναι πράττει σύμφωνα με τους νόμους. Επιπλέον, κατά την διάρκεια της θητείας μου ως αρχηγός δεν υπήρξαν περιστατικά που να με ωθήσουν να ασχοληθώ ιδιαίτερα με θέμα ΧΑ

•Είστε από τους στρατιωτικούς το όνομα του οποίου συχνά εμπλέκεται -μετά από την αποστρατεία σας- σε σενάρια για την δημιουργία νέων κομμάτων ή για την ένταξή σας σε κάποιο από τα υπάρχοντα κόμματα. Έχετε σκεφθεί αν θα εμπλακείτε με την πολιτική; Έχετε συναντηθεί με πολιτικούς αρχηγούς κομμάτων που σας πρότειναν να δραστηριοποιηθείτε πολιτικά; 

Το αν θα πολιτευθώ εξαρτάται από τις συνθήκες και τις καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση εμείς είμαστε ταγμένοι για να υπηρετούμε την Πατρίδα, όταν και όποτε αυτό είναι απαιτητό κι από οποιαδήποτε θέση. Δεν νομίζω άλλως τε ότι αυτό είναι και από τα σημαντικά θέματα αυτή την στιγμή. Προέχουν τα σημαντικά αυτή την στιγμή.

Τέλος αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι αυτή την στιγμή ο λαός μας βιώνει δύσκολες καταστάσεις. Οι νέοι μας αναγκάζονται είτε να φύγουν στο εξωτερικό είτε να δουλεύουν για ένα μικρό ποσό και δεν λεω ευτελές γιατί κανένα ποσό δεν είναι ευτελές. Οι συνταξιούχοι και οι ηλικιωμένοι τα βγάζουν δύσκολα πέρα με δεδομένο ότι υποστηρίζουν και τις οικογένειές των παιδιών τους. Η οικονομική κρίση έχει επιφέρει κατάπτωση των θεσμών, σιγά σιγά διαλύεται ο κοινωνικός ιστός.
Η Ελλάδα γίνεται κάτι διαφορετικό, δεν είναι η Ελλάδα που ζήσαμε εμείς οι μεγαλύτεροι. Κι ακόμα δεν τα έχουμε δεί όλα. Άν θέλουμε να επιβιώσει η Πατρίδα πρέπει να αλλάξουμε πολλά. Πρέπει  πανω από όλα να μείνουμε ενωμένοι και να παλέψουμε, όπως μπορέι ο καθένας για την επιβίωση της χώρας, της Πατρίδας,της Θρησκείας, της Οικογένειας. Πρέπει να παραδώσουμε μία Πατρίδα στους νεώτερους καλύτερη από αυτή που παρέλαβε η γενιά μου. Αυτό που με στεναχωρεί είναι ότι έχουν ευτελισθεί τα πάντα. Σιγά σιγά ο ένας καταφέρεται εναντίον του άλλου. Δεν βλέπω κάτι θετικό στον ορίζοντα. Οι ΕΔ κρατάνε ακόμα αλλά κι αυτοί για πόσο.
Έχουμε πολλά να αλλάξουμε. Πρεπει να αλλάξουμε πολλά. Όλοι μαζί κι ο καθένας όπως μπορεί.
Αυτό που θα μας κρατήσει είναι η θέληση για επιβίωση κι η πίστη στον Θεό.

Σας ευχαριστώ πολύ και σας εύχομαι καλή επιτυχία στο νέο σας εγχείρημα.