“Η παρωδία της εθνικής κυριαρχίας υπηρετείται από παρωδίες δημοψηφισμάτων”
Του Χαβιέρ Βιδάλ-Φολτς *
Στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας της Ολλανδίας, 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια μέσω ενός γελοίου δημοψηφίσματος (όπου η συμμετοχή μόλις ξεπέρασε το 30%) τις αποφάσεις των αντιπροσωπευτικών κυβερνήσεων 508 εκατομμυρίων πολιτών της ΕΕ για τη σύσφιγξη των εμπορικών σχέσεων με την Ουκρανία. Και δεν είναι μόνο αυτό. Μια μειοψηφία ξενόφοβων ακροδεξιών, άσχετων ακροαριστερών και ποικίλων ζωόφιλων εξευτέλισαν το ίδιο το κοινοβούλιό τους. Χαροποίησαν τον αυταρχικό Βλαντίμιρ Πούτιν, που του αρέσει να εισβάλλει στις γειτονικές χώρες. Χλεύασαν με όρους Σκρουτζ Μακ Ντακ την οικονομική βοήθεια σε μια χώρα που έχει δεχθεί εισβολή. Και προσπαθούν να θέσουν εμπόδια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που παρ’ όλα αυτά θα βρει τρόπο να αντιμετωπίσει αυτή την ανοησία.
Στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας της Ουγγαρίας, η κυβέρνηση του εξτρεμιστή Βίκτορ Όρμπαν οργανώνει άλλο δημοψήφισμα εναντίον των ποσοστώσεων για τους μετανάστες που έχουν αποδεχθεί οι εταίροι του. Αν νικήσει, οι Ούγγροι θα χάσουν το κύρος που είχαν αποκτήσει μετά την εξέγερσή τους το 1956 – αλλά και τη βοήθεια για τη χρηματοδότηση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.
Στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας της Βρετανίας, ο Ντέιβιντ Κάμερον σκέφτηκε να κάνει ένα δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της χώρας του στην ΕΕ. Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, πίστευε ότι δεν θα διέθετε την απαραίτητη πλειοψηφία για να το οργανώσει κι έτσι θα έπαιρνε πίσω την ιδέα του. Ξαφνικά, όμως, βρέθηκε να παίζει την καριέρα του, την ενότητα του κόμματός του και την τύχη του Ηνωμένου Βασιλείου, που βρίσκεται πλέον αντιμέτωπο με τις φυγόκεντρες τάσεις της Σκωτίας και το ενδεχόμενο λιποταξίας της Βόρειας Ιρλανδίας.
Υπάρχουν δημοψηφίσματα δημοκρατικά ορθά: Σκωτία, Κεμπέκ, Ελβετία. Δημοψηφίσματα ημιδιατροφής: Ελβετία, και πάλι. Αλλά υπάρχουν και δημοψηφίσματα που, στο όνομα μιας κακώς εννοούμενης, εθνικής κυριαρχίας καταστρέφουν την έννοια της άμεσης δημοκρατίας. Κι αυτό, επειδή κανείς δεν ξέρει το αντικείμενο της ψηφοφορίας. Η κυβέρνηση; Η Βουλή; Ένας φανταστικός εξωτερικός εχθρός;
Το δημοψήφισμα δεν είναι το ανώτατο εργαλείο της δημοκρατίας. Ενθαρρύνει, αντίθετα, τις δικτατορίες. Το χρησιμοποίησε ο Φράνκο το 1966, για να νομιμοποιήσει τον Οργανικό Νόμο του Κράτους. Το χρησιμοποίησε και ο Χίτλερ, το 1938, για να επικυρώσουν οι τελούντες υπό κατοχή Αυστριακοί την προσάρτησή τους στο Ράιχ. Η παρωδία της εθνικής κυριαρχίας υπηρετείται άριστα από παρωδίες δημοψηφισμάτων.
(Πηγή: El Pais)
* Ο Χαβιέρ Βιδάλ-Φολτς είναι βραβευμένος Iσπανός δημοσιογράφος και συγγραφέας. Ανήκει στη δημοσιογραφική οικογένεια της El Pais από το 1982 και έως τον Μάρτιο του 2009 ήταν υπεύθυνος της έκδοσης της εφημερίδας στα καταλανικά. Το 2013, βραβεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Δημοσιογράφων με το Βραβείο Δημοσιογραφίας Φρανθίσκο Θερεθέδο. Έχει συγγράψει τα βιβλία «Ανεξάρτητη Καταλωνία;» (2013) και «Η Καταλωνία έναντι της Ισπανίας» (2014).
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ΑΠΕ
