“Η θεωρία της αδράνειας τελείωσε για την ελληνική εξωτερική πολιτική” κατά τον ΥΠΕΞ Ν.Κοτζιά

Σφοδρή επίθεση στην αντιπολίτευση εξαπέλυσε ο ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς ,ενημερώνοντας την επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής. Αφορμή η κριτική της αντιπολίτευσης για την επίσκεψη Ερντογάν.

Αυτό όμως που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η περιγραφή της εξωτερικής πολιτικής που θεωρεί ότι ακολουθεί και πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα.

Τι είπε ο ΥΠΕΞ:

Στόχοι της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής:

Η γενική εικόνα του κόσμου της περιοχής, αλλά και ορισμένων γειτόνων μας, επιβάλει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή το θέμα της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο την  εξωτερική μας πολιτική, όσον αφορά το ζήτημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα, τη βλέπουμε ως εξής: δεν είμαστε σύμφωνοι με τη θεωρία της αδράνειας. Αντίθετα, θέλουμε μια ενεργητική εξωτερική πολιτική. Μια εξωτερική πολιτική που θέλει να επηρεάζει, θέλει να έχει την πρωτοβουλία η ίδια και να μην αποκρούει απλώς πρωτοβουλίες τρίτων με αμυντικού τύπου κινήσεις.

Δεύτερον: δεν υποστηρίζουμε το νέο απομονωτισμό. Υποστηρίζουμε την πολυδιάστατη ενεργητική εξωτερική πολιτική, διότι εκεί που πρέπει να μιλάει κανείς στην εξωτερική πολιτική είναι εκεί που έχει να προωθήσει θέσεις και συμφέροντα, ή εκεί όπου υπάρχουν προβλήματα.

Η αντίληψη ότι δεν συζητάω με αυτόν που έχω προβλήματα ανήκει στους ανθρώπους που ταυτίζουν τις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη με τις σχέσεις με τους γείτονες. Δεν μου αρέσει ο γείτονας, δεν τον καλώ τον γείτονα. Θέλω να του κάνω έξωση, προσπαθώ να πείσω τον ιδιοκτήτη του διαμερίσματός του να τον διώξει. Οι διακρατικές σχέσεις, όμως, δεν είναι ίδιες με αυτές που έχουμε με το γείτονά μας. Δεν μπορείς να τον διώξεις τον άλλον από τη  γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται. Και πρέπει να αποφασίσεις: συνομιλώ ή δεν συνομιλώ.

Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η φράση που άκουσα πηγαίνοντας στην Κορέα. Τι μου είπανε στην Κορέα; Τους λέω «είναι οι βαλλιστικοί πύραυλοι το μεγαλύτερό σας πρόβλημα;» Και μου απάντησαν: «όχι, το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε κανάλι επικοινωνίας με τη βόρειο Κορέα».  Αυτό είναι κάτι που διαφοροποιεί τους ίδιους τους Κορεάτες από άλλες μεγάλες δυνάμεις της Δύσης.

Θέλουμε να έχουμε αυτά τα κανάλια. Θέλουμε να συζητάμε. Τι ήταν το πιο εντυπωσιακό στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου του Αρμένιου Υπουργού Εξωτερικών; Ότι με το Αζερμπαϊτζάν, με το οποίο βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, κάνανε έξι συναντήσεις κορυφής το χρόνο που πέρασε. Σε πόλεμο είναι οι άνθρωποι. Οι μεν θεωρούν ότι υπάρχει κατοχή στο Καραμπάχ, οι άλλοι θεωρούν ότι είναι δικό τους και ότι τους προκαλούν. Όλες οι υπεύθυνες κυβερνήσεις του κόσμου συζητάνε και με τον πιο δύσκολο γείτονα, διότι ο διάλογος και η διπλωματία πρέπει να προηγούνται κάθε άλλης αντίληψης στις διακρατικές σχέσεις.

Κατά συνέπεια στο ερώτημα «σύγκρουση ή ειρήνη», «πρωτοβουλίες ή παθητικότητα», απαντήσαμε με πάρα πολύ μεγάλη σαφήνεια. Σαν κυβέρνηση έχουμε κάνει πολλαπλές επισκέψεις στην Τουρκία και καλέσαμε τον κ. Ερντογάν να έρθει στην Ελλάδα. Δεν φοβόμαστε καμία συζήτηση και κανένα διάλογο. Ούτε το αντιμετωπίζουμε με τον τρόπο που καταλαβαίνουν ορισμένοι. Γιατί τον Ερντογάν; Γιατί εάν είναι να κουβεντιάσετε για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και εάν θέλετε να οικοδομηθεί ένα πλαίσιο ειρηνικής συνύπαρξης των δυο κρατών, ο πυρήνας της εξουσίας σήμερα είναι ο Ερντογάν. Με οποιονδήποτε άλλον και να κουβεντιάσετε δεν κρατάει τις δεσμεύσεις του, ούτε θα συγκρατήσει τις υποχωρήσεις που θα κάνεις σε μια διαπραγμάτευση.

11.Διεθνείς γεωπολιτικές αλλαγές και ελληνική εξωτερική πολιτική:

Υπάρχουν μεγάλες διεθνείς αλλαγές και ότι το διεθνές σύστημα είναι σε μεγάλη μετάλλαξη. Δυνάμεις, οι οποίες θεωρούσαν ότι μπορούν να μονοπωλούν μια περιοχή, μια περιφέρεια, βρίσκονται σε κάθοδο. Καινούργιες δυνάμεις αναδεικνύονται. Είναι ο παλιός νόμος της ασύμμετρης ανάπτυξης. Η Τουρκία έχει ενδυναμωθεί οικονομικά στρατιωτικά σε σχέση με το παρελθόν, αλλά είναι αποδυναμωμένη από πάρα πολλές αντιθέσεις και αντιφάσεις. Η Νοτιοανατολική Ασία αποτελεί την ισχυρότερη δύναμη στον κόσμο που αναδεικνύεται σήμερα. Αν στο 15ο – 16ο αιώνα είχε τα 3/5 της παγκόσμιας παραγωγής και στον 21ο αιώνα είχε περιοριστεί στο 1/5, σήμερα βρίσκεται στα 2/5 προς τα 3/5.  Αυτή είναι η πιο μεγάλη τεκτονική αλλαγή στον κόσμο που ζούμε. Και έχουμε μια μεγάλη μετατόπιση και αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πάρα πολλές δυσκολίες και μάλιστα προσωρινά δεν μπορούν να ελέγξουν τις καταστάσεις, όπως νόμιζαν, στο παρελθόν. Ενώ, αποδεικνύεται ότι δεν θα είναι έτσι εύκολα ο αιώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είχε προαναγγελθεί.

Αυτές οι μεγάλες τεκτονικές αλλαγές στον κόσμο προκαλούν αλλαγές και στην περιοχή μας. Η περιοχή μας είναι ένα τρίγωνο αστάθειας με ισχυρές συγκρουσιακές γραμμές, ανάμεσα στην Ουκρανία, στη Λιβύη και στη Μέση Ανατολή, Συρία, Ιράκ.  Υπάρχουν πολλοί πόλεμοι από την Υεμένη μέχρι και τη Μέση Ανατολή. Υπάρχουν τα μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα και υπάρχουν και οι αλλαγές των συσχετισμών και στην ίδια τη Μέση Ανατολή: η στρατιωτική ισχυροποίηση της Χεζμπολάχ, η συνεργασία που γίνεται ανάμεσα σε Ιράν, Τουρκία και Ρωσία στη Συρία. Οι διαμάχες ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες που είναι διαμάχες ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό και τις δυνάμεις του αντιεκσυγχρονισμού, όπως το κατανοεί αυτό ο καθένας μας με τον τρόπο του. Αυτά τα αντιμετωπίζει η χώρα μας με σειρά πρωτοβουλιών, για τη σταθεροποίηση και σταθερότητα της περιοχής, όπως μέσω τριμερών συνεργασιών, που είναι έξι στον αριθμό -προσθέσαμε άλλη μια με την Αρμενία προχθές, συμφωνήσαμε και ξεκινήσαμε-  ή τετραμερών, είτε πολυμερών, όπως είναι η Διάσκεψη της Ρόδου για την Ασφάλεια.

Σε αυτό το περιβάλλον, εκδηλώθηκε και το πραξικόπημα στην Τουρκία. Το πραξικόπημα αυτό δημιούργησε νέες αντιθέσεις και αντιφάσεις. Ακόμα και συγκρούσεις μέσα στον ίδιο το συναισθηματικό κόσμο της ηγεσίας της Τουρκίας που ένα κομμάτι της ζει με το φόβο και την ανασφάλεια ότι μπορεί να υπάρξει πραξικόπημα και να ανατραπεί, και ένα άλλο κομμάτι, των ίδιων ανθρώπων πιθανόν, οι οποίοι θεωρούν ότι μπορούν να έχουν αλαζονική αντίληψη για την πολιτική, διότι εισήλθαν στη Συρία, εισήλθαν στο Ιράκ και αυτό τους δημιουργεί μια αντιφατικότητα ανάμεσα στο «είμαι ισχυρός και έχω και ένα στοιχείο φόβου», «είμαι αλαζονικός και έχω ένα στοιχείο ανασφάλειας». Και αυτήν την αντιφατικότητα πρέπει να τη δαμάζει κανείς με μεγάλη προσοχή.