Αμυντική βιομηχανία: Ποιες θέσεις έχει το Ποτάμι

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Π. ΑΓΕΡΙΔΗ ΔΝΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΑΒ & ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΑ ΤΟΜΕΑ ΑΜΥΝΑΣ

Τι θέλουμε από την Αμυντική Βιομηχανία και γιατί;
Η αμυντική αυτοδυναμία αποτελεί μια ανέφικτη επιδίωξη αλλά η βελτιστοποίηση και η προσαρμογή οπλικών συστημάτων στις εθνικές μας ανάγκες καθώς και η αξιοποίηση παλαιών συστημάτων για δευτερεύοντες ρόλους είναι ένας ρεαλιστικότερος στόχος.
Ομοίως η αύξηση της διαθεσιμότητας των διατιθέμενων μέσων, μέσω αναβάθμισης των δυνατοτήτων συντήρησης και η αναβάθμιση του γενικότερου βιομηχανικού και τεχνολογικού περιβάλλοντος της χώρας, με κίνητρο το αμυντικό μας πρόβλημα.

Ποιες είναι οι κύριες κρατικές Αμυντικές Βιομηχανίες

Α. Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία Α.Ε.
Προσωπ.: 1250, Κύκλος εργ.: 100 εκ., Ίδρυση1975 Ιστότοπος: http://www.haicorp.com/en
Δραστηριότητες: Συντήρηση / αναβάθμιση στρατιωτικών αεροσκαφών, συντήρηση αεροπορικών κινητήρων, κατασκευές τμημάτων αεροσκαφών.
Έχει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, προβλήματα διατήρησης τεχνογνωσίας, λόγω συνταξιοδότησης προσωπικού, χωρίς αναπλήρωση και προβλήματα στρατηγικής συνέχειας, έχοντας αλλάξει τα τελευταία 35 χρόνια 25 Διοικήσεις.
Έχει δύο θυγατρικές επιχειρήσεις, την  EMC Hellas (100%) & την 1Source Aeroservices (49% με το υπόλοιπο στην Pratt & Whitney)

Β. Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Α.Ε.
Προσωπικό: 765, Κύκλος εργ.: 3.5εκ. Ιστότοπος: http://www.eas.gr/el/
Προήλθε από τη συγχώνευση το 2004 της ΕΒΟ / Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων  (1977) & της ΠΥΡΚΑΛ (1874), με εργοστάσια στον Υμηττό, το Αίγιο, τη Μάνδρα και το Λαύριο.
Κατασκευάζει πυρομαχικά, κεφαλές πυραύλων, φορητά όπλα, όλμους, σωλήνες πυροβόλων, γομώσεις πυρομαχικών, εμπορικά εκρηκτικά, φυσίγγια κυνηγίου, κτλ.
Τα 2/3 του προσωπικού υποαπασχολούνται, υπάρχουν μεγάλα χρέη, σημαντικές ετήσιες ζημίες & μεγάλα ποσά από καταπτώσεις εγγυήσεων του Ελλ. Δημοσίου. Υπάρχει ισχυρή πίεση από τους Δανειστές για κλείσιμο της εταιρείας.
Έχει τρεις θυγατρικές επιχειρήσεις, τη Μεταλλουργική Βιομηχανία Ηπείρου (προϊόντα χαλκού), την Ηλεκτρομηχανική Κύμης (στολές, αλεξίσφαιρα, κράνη, ασπίδες) και την LT-PYRKAL (κρύσταλλοι & εξαρτήματα συστημάτων Laser).

Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων Α.Ε.
Προσωπικό: 345, Κύκλος εργ.: < 5 εκ. € , Ίδρυση: 1972, Ιστότοπος: http://www.elvo.gr/
Ξεκίνησε ως STAYER HELLAS, πέρασε στο Δημόσιο τη δεκαετία του 80. Το 2000 η κοινοπραξία Όμιλος Μυτιληναίου / ΜΕΤΚΑ αποκτούν το 43%, με θετικά αρχικά αποτελέσματα.
Κατασκεύασε τεθωρακισμένα, φορτηγά και λεωφορεία. Από το 2004 αρχίζει η καθοδική πορεία, το 2008 το 90% των 700 εργαζομένων υποαπασχολούνται. Τελικώς εμφάνισε δραστική μείωση τζίρου και μεγάλες ζημιές, λόγω  έλλειψης παραγγελιών και βρίσκεται υπό καθεστώς εκκαθάρισης.

Ποια είναι τα κυριότερα Εργοστάσια των Ενόπλων Δυνάμεων

Α. 202 ΚΕΑ / Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων,
https://www.haf.gr/structure/day/kea/
Ιδρύθηκε το 1925 στο Π. Φάληρο, μεταφέρθηκε το 1981 στο Ελληνικό & το 2013 στην Ελευσίνα, με σοβαρές δυνατότητες εργοστασιακής συντήρησης αεροσκαφών, ελικοπτέρων, κινητήρων και ηλεκτρονικών.

Β. 304 ΠΕΒ / Προκεχωρημένο Εργοστάσιο Βάσεως http://www.army.gr/structure/eg/dieuthinseis/DTX/304%20PEB/Index_304peb.htm
Ιδρύθηκε το 1974 στη Β΄ Βιομηχανική περιοχή του Βόλου (Βελεστίνο), αποτελεί το μεγαλύτερο επισκευαστικό Εργοστάσιο του Στρατού Ξηράς, με μεγάλες δυνατότητες στην ανακατασκευή και εκσυγχρονισμό όλων των τύπων αρμάτων, με 550 άτομα προσωπικό.

Γ. 307 ΤΣΥΑΥ /  Τεχνικό Συγκρότημα Υποστηρίξεως Αεροπορικού Υλικού, http://www.army.gr/default.php?pname=307_TSYAY_DTX&la=1
Ιδρύθηκε επίσης το 1974, βρίσκεται κοντά στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας και εκτελεί εκτεταμένες εργασίες συντήρησης σε ελικόπτερα του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού.

Ποιες είναι οι αρμόδιες Κρατικές Υπηρεσίες

Α. Γενική . Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών & Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) http://www.gdaee.mil.gr/el/, με 3 Διευθύνσεις:
1. Διεύθυνση Αμυντικών Προγραμμάτων και Κυρίων Συμβάσεων (ΔΑΠΚΣ)
2. Διεύθυνση Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων και Διασφάλισης Ποιότητας (ΔΑΩΔΠ)
3. Διεύθυνση Αμυντικών Επενδύσεων και Τεχνολογικών Ερευνών (ΔΑΕΤΕ)

Β. Διεύθυνση Διαχείρισης Έρευνας και Ανάπτυξης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (ΔΙ.Δ.Ε.Α.Π.) του ΥΠΕΘΑ, http://www.dideap.mil.gr/index_el.html#,
για τη διαχείριση συγχρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων και επενδύσεων με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (Συνεργασία Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα), χωρίς να είναι προσανατολισμένη προς την έρευνα αμυντικού χαρακτήρα.

Τι συμβαίνει με τα Ερευνητικά Κέντρα του ΥΠΕΘΑ

Αυτά είναι: το Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας Στρατού / ΚΕΤΕΣ, το Γραφείο Έρευνας και Τεχνολογικών Εξελίξεων Ναυτικού / ΓΕΤΕΝ και το Κέντρο Εφαρμοσμένης Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Αεροπορίας / ΚΕΤΑ.
Το 2009 νομοθετήθηκε η συγχώνευσή τους στο Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας Εθνικής Άμυνας (Κ.Ε.Τ.ΕΘ.Α), ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, εποπτευόμενο από το ΥΠΕΘΑ, μέσω της ΓΔΑΕΕ, με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Τότε Προβλέφθηκε επίσης η ίδρυση του Επιστημονικού Συμβουλίου Αμυντικής Έρευνας και Τεχνολογίας /Ε.Σ.Α.Ε.Τ.
Δεν υλοποιήθηκε τίποτε και το 2014 νέα νομοθετική ρύθμιση προέβλεπε τη σύσταση Ενιαίου Φορέα Αμυντικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΦΑΕΤ), ως Υπηρεσία του ΥΠΕΘΑ, που θα λειτουργεί υπό τη διοικητική και οικονομική  ευθύνη της ΓΔΑΕΕ.
Η τελευταία έκδοση της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής / ΕΑΒΣ, που παρουσιάστηκε στις 22712/15 http://www.mod.mil.gr/mod/el/content/show/36/A91998 προβλέπει επίσης την αντικατάστασή του Ε.Σ.Α.Ε.Τ. με το Συμβούλιο Αμυντικής Έρευνας Τεχνολογίας & Βιομηχανίας /Σ.Α.Ε.Τ.Β.
Η μη υλοποίηση των παραπάνω οδηγεί σ το συμπέρασμα ότι παράγουμε νόμους, ανενεργούς Φορείς, Εθνικά / Επιστημονικά Συμβούλια και Εθνικές Στρατηγικές, σε κύκλους άνω της 10ετίας, αλλά παραμένουμε, σε εθνικό επίπεδο, πλήρως ασυντόνιστοι, ενώ οι κρατικές και οι ιδιωτικές αμυντικές βιομηχανίες φυτοζωούν.

Σύνδεσμοι / Ενώσεις Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού

Α. Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Πολεμικού Υλικού / ΣΕΚΠΥ http://www.sekpy.gr/
Ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1982, αρχικά από 20 εταιρείες, ενώ σήμερα έχει ως μέλη 150 εταιρείες, με 19.500 απασχολούμενους.
Έχει συστήσει με τον ΣΕΒ γραφείο Διεθνών Σχέσεων για την ενημέρωση των μελών του για τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις στη διεθνή & την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Β. Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής & Άμυνας / ΕΕΛΕΑΑ
(Hellenic Aerospace and Defense Industries Group / HASDIG), http://www.aerospace-defense.gr/
Εκπροσωπεί την Ελλάδα στην ASD / Aerospace & Defense Industries Association of Europe, με 25 εταιρείες / μέλη: 26 και 8.000 εργαζόμενους.

Και οι δύο ενώσεις θεωρούν απαραίτητη τη χρηματοδότηση στοχευμένων πολυεθνικών και εθνικών προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης, για την παραγωγή προϊόντων όχι μόνο για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και για την προώθησή τους στο εξωτερικό.

Ποιο είναι τοΕυρωπαϊκό Πλαίσιο

Στις 12/07/2004 ιδρύθηκε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας /ΕΟΑ
(European Defence Agency / EDA) http://www.eda.europa.eu/, με στόχους την προαγωγή της ευρωπαϊκής συνεργασίας στους εξοπλισμούς, την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής αμυντικής βάσης, τη δημιουργία μιας διεθνώς ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής έρευνας & τεχνολογίας στον τομέα της άμυνας.

Το βασικό ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο καθορίζεται από την Οδηγία 2009/81/EC από 13/7/2009 και τον αντίστοιχο ελληνικό νόμο Ν.3978/2011 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:216:0076:0136:en:PDF, όπου τίθενται περιορισμοί στον σχεδιασμό και υλοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων των Κρατών Μελών, όταν αυτά έχουν ως στόχο την προστασία της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας τους.

Σύμφωνα όμως με το άρθρο 346 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ
(http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A12012E%2FTXT) «Κάθε κράτος μέλος δύναται να λαμβάνει τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για την προστασία ουσιωδών συμφερόντων της ασφαλείας του, που αφορούν την παραγωγή ή εμπορία όπλων, πυρομαχικών και πολεμικού υλικού. Τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να αλλοιώνουν τους  όρους του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς σχετικά με τα προϊόντα που δεν προορίζονται για στρατιωτικούς ειδικά σκοπούς». 
Το άρθρο αυτό δίνει στις χώρες/μέλη τη δυνατότητα της διεκδίκησης βιομηχανικής συμμετοχής (industrial participation).

Παλαιότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκδώσει το Πράσινο Βιβλίο για τις «Δημόσιες Συμβάσεις στον Τομέα της Άμυνας» (COM/2004/0608), με στόχο τη σταδιακή δημιουργία μιας αγοράς αμυντικού εξοπλισμού σε διαφανή και ανοικτή βάση. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52004DC0608:EL:HTML

Υπάρχει επίσης η Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2004/213/EC, για την «Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Βιομηχανικού Δυναμικού στην Έρευνα για Θέματα Ασφάλειας». http://www.statewatch.org/Targeted-issues/ESRP/documents/PASRdecision.pdf

Ακόμη, από το πρόγραμμα “Horizon 2020”, το 2.2% του προϋπολογισμού του, δηλ. 1.7 δισ. € κατευθύνεται στην έρευνα για την προστασία της ελευθερίας και της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών. http://www.dideap.mil.gr/files/dg_%20entr_%20Salieri.pdf

Τέλος υπάρχει η Οδηγία 2009/43/ΕΚ για τις ενδοκοινοτικές μεταφορές αμυντικών προϊόντων, η οποία θεσμοθετεί τρεις τύπους αδειών για τις ευρωπαϊκές εταιρείες. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:146:0001:0036:en:PDF

Ποια είναι η Γενική Εικόνα της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανικής πραγματικότητας;

Οι τρεις μεγάλες κρατικές αμυντικές βιομηχανίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Στα πρώην κρατικά και νυν ιδιωτικά Ναυπηγεία δίνεται μάχη για την ολοκλήρωση υποβρυχίων και πυραυλακάτων και το επιχειρηματικό τους μέλλον είναι αβέβαιο.
Το σύνολο των εταιρειών του ΣΕΚΠΥ και της ΕΕΛΕΑΑ αντιμετωπίζουν συρρίκνωση, παρά τις μεμονωμένες επιτυχίες.
Η ΓΔΑΕΕ δεν παίζει ουσιαστικά κανέναν στρατηγικό ρόλο για την ανάπτυξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Η οικονομική κατάσταση της χώρας οδηγεί τα πολιτικά κόμματα σε λαϊκιστικές ατάκες περί συνολικών μειώσεων των πάντων.
Η κατάσταση αυτή, μαζί με τα σκάνδαλα στον τομέα των εξοπλισμών, οδηγούν τα πράγματα σε πλήρη ακινησία.
Στις Ε.Δ., παρά την ύπαρξη των Ερευνητικών Κέντρων, δεν έχει αναπτυχθεί η φιλοσοφία της ανάληψης της ευθύνης και της επιχειρησιακής / λειτουργικής πιστοποίησης, όχι μόνο νέων οπλικών συστημάτων αλλά ούτε καν δευτερευουσών τροποποιήσεων υπαρχόντων.
Η διεθνώς καθιερωμένη οδός για τις εξαγωγές αμυντικών προϊόντων είναι η προμήθειά τους από τις Ε.Δ. της χώρας παραγωγής. Η αντίληψη όμως ότι τίποτε το ελληνικό δεν έχει ελπίδες χρήσης από τις ελληνικές Ε.Δ. δυσκολεύει και τις εξαγωγές.

Ποια είναι η εικόνα στην Τουρκία

Η τουρκική αμυντική βιομηχανία ανέλαβε μέσα στο 2014 παραγγελίες 11 δις δολαρίων ενώ το 2013 οι συνολικές πωλήσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό έφτασαν τα 5 δις δολάρια.
Τα τελευταία 5 χρόνια η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει παρουσιάσει μέση ετήσια αύξηση των δραστηριοτήτων της κατά 21%.
Μετά από 30 χρόνια σκληρής και μεθοδικής προσπάθειας η Τουρκική αμυντική βιομηχανία κατάφερε να καλύψει με την παραγωγή της το 60% των εξοπλιστικών αναγκών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων σύμφωνα με το IHS Janes.
Η πλειονότητα των 300 μικρομεσαίων και μεγάλων βιομηχανιών του τομέα ανήκουν στο Ταμείο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, που ιδρύθηκε με τον Νόμο 3388/1987, για τη δημιουργία εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Σημαντικό ρόλο έπαιξε η ύπαρξη Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας (SSMS).
Σημαντικό ρόλο παίζει και το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Ερευνητικό Συμβούλιο της Τουρκίας (TÜBİTAK), για την ανάπτυξη πολιτικών για την επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία. Απασχολεί 2.500 ερευνητές σε 15 επιμέρους Ερευνητικά Ινστιτούτα.

Ποια είναι η εικόνα στο Ισραήλ

Υπάρχουν περί τις 150 αμυντικές βιομηχανίες με 7 δις USD εξαγωγές το 2012, 20% παραπάνω από το 2011 (αν και στη συνέχεια υπήρξε κάμψη).
Στον κλάδο απασχολούνται περί τα 50.000 άτομα, με υψηλές επιδόσεις στην έρευνα και την τεχνολογία, αξιοποιώντας την πολεμική εμπειρία της χώρας.
Οι τρεις μεγαλύτερες είναι κρατικές (Israel Aircraft Industries / IAI, Israel Military Industries / IMI και η Rafael Arms Development Authority).
Στις μεσαίου μεγέθους περιλαμβάνονται οι ιδιωτικές εταιρείες αμυντικών ηλεκτρονικών Elbit Systems και Tadiran Group.
Οι εξαγωγές συντονίζονται από τον  SIBAT , τον Οργανισμό Αμυντικής Βοήθειας και Εξαγωγών, που ανήκει στο Υπουργείο Άμυνας, και εκδίδει κάθε χρόνο έναν επίσημο κατάλογο αμυντικών προϊόντων προς πώληση.

ΣΥΝΗΘΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
α) Τα αντισταθμιστικά ωφελήματα (Α.Ω.) μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας (Α.Β.);

Ο Ν. 3978/11, που ενσωμάτωσε την Οδηγία 2009/81/ΕΚ κατήργησε τις έννοιες της Εγχώριας Βιομηχανικής Συμμετοχής (ΕΒΣ), της Ελληνικής Προστιθέμενης Αξίας (ΕΠΑ) και των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ).
Αυτό δεν σημαίνει ότι απαγορεύεται σε μια χώρα να διεκδικήσει βιομηχανική συμμετοχή άτυπα την στην παραγωγή ενός οπλικού συστήματος, αξιοποιώντας τις προβλέψεις του άρθρου 346 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ.
Το ίδιο ισχύει και για τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις στον Ν. 3978/11 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Υπηρεσιών και Προμηθειών στους τομείς Άμυνας και της Ασφάλειας».

Τι μπορούν να κάνει η Βιομηχανική Συμμετοχή
Να συμβάλει στη μεταφορά τεχνογνωσίας, ιδιαίτερα εάν περιλαμβάνεται η εμπλοκή της εγχώριας Α.Β. από τη φάση του Σχεδιασμού και της Ανάπτυξης.
Να συμπληρώσει την εθνική τεχνογνωσία με στοχευμένες επιλογές προγραμμάτων και αντικειμένων.
Να βελτιώσει το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της χώρας.
Να συσφίξει τις σχέσεις και τη συνεργασία ελληνικών Α.Β. με αντίστοιχες της αλλοδαπής.

Τι ΔΕΝ μπορεί να κάνει η Βιομηχανική Συμμετοχή
Να διασφαλίσει την επιβίωση της εθνικής Α.Β. από μόνη της, δεδομένου ότι το καταβαλλόμενο στην εθνική Α.Β. τίμημα εξ ορισμού δεν υπερβαίνει το κόστος στην έμπειρη εταιρεία αρχικής παραγωγής, μείον τα κόστη διαχείρισης, μεταφοράς, κτλ.
Να συμβάλει άμεσα στην ανάπτυξη των εθνικών εξαγωγών αμυντικών προϊόντων, δεδομένου ότι τα παραγόμενα προϊόντα παραδίδονται υποχρεωτικώς στην εταιρεία / ιδιοκτήτρια του σχεδιασμού και της ανάπτυξής τους.

β) Μπορεί να υπάρξει σοβαρή εθνική αμυντική βιομηχανία, χωρίς επαρκώς ανεπτυγμένο γενικό βιομηχανικό υπόβαθρο στη χώρα;
Μέχρι πριν λίγες δεκαετίες η απάντηση θα ήταν αρνητική αλλά σήμερα, με την εκτενή διακίνηση παγκοσμίως τεχνογνωσίας και προϊόντων, η κύρια απαίτηση για την εθνική Α.Β. είναι να αποτελεί έναν ισχυρό  system designer & system integrator, με τις πηγές προμήθειας διασκορπισμένες σε όλον τον πλανήτη.
Αντίθετα, η ύπαρξη ακόμη και λίγων υγειών, μεγάλων Α.Β. μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός αστερισμού δορυφορικών μικρότερων βιομηχανιών (όπως το Aerospace Park της Τουλούζης), ενισχύοντας το βιομηχανικό υπόβαθρο της χώρας.

γ) Εθνική αμυντική βιομηχανία, κρατική ή ιδιωτική;
Τι συμβαίνει εκτός Ελλάδος;
Στις ΗΠΑ η Α.Β. είναι σαφώς ιδιωτική αλλά υπάρχουν μεγάλα κρατικά εργοστάσια συντήρησης (π.χ. Hill & Tinker AFB). Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση χαράσσει εθνική πολιτική, παρεμβαίνοντας για τη διατήρηση βιώσιμης τεχνολογικής & βιομηχανικής βάσης και αποτρέποντας τη δημιουργία μονοπωλίων.
Στο Ην. Βασίλειο η Α.Β. ανδρώθηκε ως ιδιωτική, ενοποιήθηκε και κρατικοποιήθηκε, για να επανιδιωτικοποιηθεί στη συνέχεια (π.χ. British Aerospace).
Στις λοιπές Ευρωπαϊκές χώρες υπήρξε λίγο πολύ πάντοτε ιδιωτική και, όπου υπήρξαν κρατικές εταιρείες (π.χ. Aerospatiale στη Γαλλία), τα χαρακτηριστικά της διοίκησής τους ήταν αυστηρά ιδιωτικοοικονομικά.
Στην Βραζιλία η καρκινοβατούσα EMBRAER απογειώθηκε μετά την ιδιωτικοποίησή της.
Στον Καναδά η Α.Β. υπήρξε πάντα ιδιωτική.
Στην Ινδία με πρόσφατο διάταγμα αποκλείεται η κρατική Hindustan Aeronautics Ltd από νέες κρατικές προμήθειες, για να αναπτυχθούν οι ιδιωτικές  TATA, Mahindra & Reliance Group.
Στις γειτονικές Τουρκία και Ισραήλ ακολουθείται μικτό σχήμα, όπως έχει ήδη παρουσιασθεί.

Τι συμβαίνει εντός Ελλάδος;
ΕΑΒ, ΕΑΣ & ΕΛΒΟ παραμένουν κρατικές, με εναλλαγή Διοικήσεων αυστηρά προσαρμοσμένη στην εναλλαγή των πολιτικών κομμάτων στην εξουσία, με κομματικό συνδικαλισμό, τραγικά οικονομικά προβλήματα και απούσα την μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή τους στρατηγική.
Υπήρξαν κάποιες αποτυχημένες ιδιωτικοποιήσεις (στην ΕΛΒΟ και στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, με κύρια αιτία για την αποτυχία τη συνάρτηση της ιδιωτικοποίησης με συγκεκριμένα προγράμματα προμηθειών των Ελληνικών Ε.Δ.
Η ιδιωτική Α.Β. έχει στην πλειοψηφία της μικρό μέγεθος και εσωστρεφή χαρακτήρα, με λίγα παραδείγματα εξαγωγικών επιτυχιών.

Ποιο είναι λοιπόν το πρακτέο;
Εφόσον η Ελλάδα έχει αμυντικές ανάγκες, που αντιστοιχούν σε σύρραξη χαμηλής έντασης (κάτι λιγότερο από το Ισραήλ και την Τουρκία, που εμπλέκονται με πραγματικά πυρά), θα μπορούσε να ακολουθήσει ένα ανάλογο μοντέλο μικτής κρατικής και ιδιωτικής Α.Β., με αξιοποίηση και του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για Συμπράξεις Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ http://www.sdit.mnec.gr/).
Απαραίτητες προϋποθέσεις όμως είναι:
– Η ολοκλήρωση των κρατικών δομών, δηλ. του Ενιαίου Φορέα Αμυντικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΦΑΕΤ) & του Συμβουλίου Αμυντικής Έρευνας Τεχνολογίας & Βιομηχανίας (ΣΑΕΤΒ).
– Η επανεξέταση της αποστολής και η αναδιοργάνωση της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων  και της Διεύθυνσης Διαχείρισης Έρευνας και Ανάπτυξης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων του ΓΕΕΘΑ.
– Η διακομματική χάραξη πολιτικής, ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της κάλυψης των εξοπλιστικών αναγκών, η σύνδεση των κρατικών δομών (ΕΦΑΕΤ, ΣΑΕΤΒ., Γεν. Επιτελεία, ΓΔΑΕΕ) με την κρατική και την ιδιωτική Α.Β., καθώς και με τα Πανεπιστημιακά και τα λοιπά Ερευνητικά Ιδρύματα.
-Η διαμόρφωση μιας Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (ΕΑΒΣ) ως “υποχρεωτικού εργαλείου ανάπτυξης”, αντί για ένα επαναλαμβανόμενο ευχολόγιο, ο προσδιορισμός – σχεδίαση εθνικών προγραμμάτων με βάση υπερκομματικές διαδικασίες και συμφωνίες που να ξεπερνούν τους χρονικούς ορίζοντες μιας κυβέρνησης.
– Η επιδίωξη της μεγιστοποίησης της κάλυψης των εθνικών αναγκών με εγχώρια παραγωγή, η ανάπτυξη της δυνατότητας  μετασκευών, τροποποιήσεων και βελτιστοποιήσεων στα υπάρχοντα ή νεοεισαγόμενα οπλικά συστήματα, και η εθνική πιστοποίηση των εργασιών αυτών, με στόχο τη διαφοροποίηση, την εξειδίκευση και τη βελτιστοποίηση της χρήσης και της απόδοσής τους.
– Σημαντική συμβολή θα έχει η κατάρτιση από το ΓΕΕΘΑ του Προγράμματος Ανάπτυξης Αμυντικής Έρευνας και Τεχνολογίας, όπως προβλέπεται από την ΕΑΒΣ, για την ανάπτυξη βιομηχανικών δυνατοτήτων σε στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας.
– Η αποκομματικοποίηση των κρατικών Α.Β., η διακοπή της πρακτικής της διαρκούς εναλλαγής Διοικήσεων, η σοβαρή επιδίωξη της σύναψης στρατηγικών συμμαχιών με ξένες Α.Β., η απεμπλοκή του Π.Ν. από τα Ναυπηγεία και η επανιδιωτικοποίησή τους.
– Η απενοχοποίηση της συνεργασίας των κρατικών Α.Β. με τις ιδιωτικές και η επιδίωξη της εξειδίκευσης των ιδιωτικών Α.Β. για την αποδοτικότερη υποστήριξη των κρατικών Α.Β. και για την ανάδειξή τους σε κέντρα αριστείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αριστεία αυτή μπορεί να αξιοποιείται σε προϊόντα διττής χρήσης.
– Η πραγματική αξιοποίηση των Ακολούθων Άμυνας (ΑΚΑΜ) και των υπαλλήλων οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων των διπλωματικών αποστολών της χώρας μας, για την  προώθηση των εξαγωγών στρατιωτικού εξοπλισμού και των διακρατικών συνεργασιών, όπου υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον από τους φορείς της Α.Β., και
– Η ουσιαστική αξιοποίηση των Διακρατικών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ερευνητικής και Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΔΟΠΕΑΣ) για την εξέλιξη νέων τεχνολογιών και την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους έρευνας και ανάπτυξης σύνθετων οπλικών συστημάτων.

Militaire.gr