ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Ο Στρατός επηρεάζει την οικονομία της σε ποσοστό 40%!

Έξι χρόνια μετά τα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν την Αραβική Άνοιξη το 2011, η Αίγυπτος προσπαθεί να ξαναπατήσει σταθερά στα πόδια της και να βαδίσει στο μέλλον με… ευρωπαϊκή πυξίδα. Κύριος αρωγός της προσπάθειας της Αιγύπτου για σταθερότητα, εκδημοκρατισμό, εδραίωση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και περαιτέρω κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη είναι η ΕΕ.

Πρόκειται για μία σχέση αμφίδρομη που ενδιαφέρει άμεσα και τις δύο πλευρές σε μία σχέση που εξελίσσεται όλο και περισσότερο τo τελευταίο διάστημα. Μια σχέση που για την ΕΕ φαίνεται να θεωρείται πλέον κομβικής σημασίας, καθώς, όπως έχει τονίσει επανειλημμένα και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, η Αίγυπτος συνιστά προπύργιο στην εύθραυστη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και της Αφρικής.

Τον βηματισμό της ΕΕ στον δρόμο της ενίσχυσης της Αιγύπτου, ως σημαντικού περιφερειακού της εταίρου, θέλησε να αναδείξει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με μία ευρεία δημοσιογραφική αποστολή στο Κάιρο από 15 κράτη- μέλη της και τη διοργάνωση ενός ενημερωτικού σεμιναρίου εκεί με θέμα τους κύριους τομείς εργασίας της ΕΕ στην Αίγυπτο, με έμφαση την ενέργεια, το νερό, το περιβάλλον και τις κοινωνικές δράσεις.

Την Ελλάδα εκπροσώπησε δημοσιογραφικά το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η ΕΕ, στο πλαίσιο της περιφερειακής συνεργασίας, έχει εμβαθύνει τις διμερείς σχέσεις με την Αίγυπτο μέσα από τη Συμφωνία Σύνδεσης και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, με κύριο όχημα την Αντιπροσωπεία της στο Κάιρο.

Ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Κάιρο, πρέσβης Ιβάν Σούρκος στην εισαγωγική ομιλία της ενημερωτικής εκδήλωσης, τόνισε πως η ΕΕ δίνει μεγάλη σημασία στο σημαντικό περιφερειακό ρόλο της Αιγύπτου και εξήγησε πως η στάση της επηρεάζει τόσο γειτονικές της χώρες, όσο και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής, αναφέροντας ενδεικτικά τη Λιβύη, τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης και τη Συρία. Από την άλλη πλευρά, όπως είπε, είναι εξίσου σημαντική η ανταλλαγή  απόψεων για το πώς βλέπουν οι Αιγύπτιοι το μέλλον της χώρας τους, τη Δημοκρατία, την κοινωνική-οικονομική κρίση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκτιμώντας ως πολύ σημαντική την εμπλοκή τμημάτων της κοινωνίας για την έκφραση διαφορετικών απόψεων, μολονότι, όπως είπε «αυτές οι συζητήσεις μερικές φορές δεν είναι εύκολες επειδή έχουμε διαφορετικές απόψεις».

Ο κ. Σούρκος στάθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο που παίζει ο στρατός στη χώρα. Τον χαρακτήρισε σημαντικό και ανέφερε πως η εμπλοκή του στην οικονομική ζωή της χώρας ανέρχεται στο 40%, επηρεάζοντας τον ανταγωνισμό στον ιδιωτικό τομέα. Συνεχίζοντας στο πεδίο αυτό, υπογράμμισε πως η Αίγυπτος έδειξε την αποφασιστικότητά της και την πρόθεσή της να μεταρρυθμίσει την οικονομία και αποδέχτηκε το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του ΔΝΤ.

Εξέφρασε δε, την υποστήριξη της ΕΕ στο πρόγραμμα του ΔΝΤ και δήλωσε την ετοιμότητά της να βοηθήσει τα πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας και να λειάνει τις επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων. Εξίσου καίρια σημασία αποδίδει η ΕΕ και στην καταπολέμηση της ρίζας των αιτιών της μετανάστευσης. Η Αίγυπτος είναι μέρος της κεντρικής μεσογειακής διαδρομής της μεταναστευτικής κρίσης, που είναι  πρωτόγνωρη για την Ευρώπη από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στόχος της ΕΕ είναι να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες στο έδαφος της Αιγύπτου ώστε να μην υπάρχει ανάγκη μετανάστευσης στην Ευρώπη.

Το ιστορικό πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ-Αιγύπτου

Οι σχέσεις της ΕΕ με την Αίγυπτο διέπονται από τη Συμφωνία Σύνδεσης που υπεγράφη το 2001, τέθηκε σε ισχύ το 2004 και είχε κύριο στόχο να αποτρέψει την ανάδυση νέων διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στην ΕΕ και τους νότιους γείτονές της. Η Συμφωνία αυτή παρέχει το πλαίσιο για τακτικό πολιτικό διάλογο μεταξύ των δύο εταίρων και ενισχυμένη συνεργασία σε μια σειρά από βασικούς τομείς, από το εμπόριο και τις επενδύσεις, την ενέργεια και την εκπαίδευση, μέχρι τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη, την υγεία, τη διαχείριση του νερού, το περιβάλλον και τον πολιτισμό, καθώς και για τη συνεχή και ουσιαστική βοήθεια της Ευρώπης στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Αιγύπτου. Επόμενος σταθμός των σχέσεων των δύο πλευρών ήταν η υιοθέτηση του Σχεδίου Δράσης για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, τον Μάρτιο του 2007, στην οποία κομβική θέση είχαν τα σχέδια δράσης με τα οποία καθορίζονταν οι βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προτεραιότητες στο πεδίο των πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

Το 2011, με την έκρηξη της Αραβικής Άνοιξης και την Αίγυπτο να βρίσκεται στην καρδιά της, η ΕΕ αναθεώρησε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, με βασική καινοτομία την έκδοση ετήσιων εκθέσεων προόδου, στις οποίες καταγράφεται και αξιολογείται η πορεία προσέγγισής της.

Ωστόσο, το 2015 η ΕΕ προχώρησε σε εκ νέου αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, με έμφαση την εξατομικευμένη προσέγγιση και τη δημιουργία μίας διάστασης ασφάλειας και τομείς προτεραιότητας την οικονομική ανάπτυξη με στόχο τη σταθερότητα, τη στήριξη της νεολαίας, ιδίως μέσω της εκπαίδευσης και της απασχόλησης, την εταιρική σχέση με την κοινωνία των πολιτών, τη μετανάστευση – κινητικότητα και την ενέργεια.

Εστιάζοντας στην Αίγυπτο, με βάση την τελευταία αναθεώρηση, τον Μάρτιο του 2017 υιοθετήθηκε το Σχέδιο Δράσης για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και ολοκληρώθηκε ο διάλογος της ΕΕ και της Αιγύπτου για τις μελλοντικές προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης τους. Κατά τα τρία προηγούμενα χρόνια εμπειρογνώμονες από τις Βρυξέλλες επισκέφτηκαν την Αίγυπτο, και ειδικότερα υπουργεία, οργανισμούς, ΜΚΟ και κατέληξαν σε προτάσεις για το πού πρέπει να κατευθυνθούν οι προτεραιότητες της συνεργασίας.

Η επίσημη διαδικασία έγκρισης αναμένεται να ολοκληρωθεί φέτος με τη διεξαγωγή Συμβουλίου Σύνδεσης.