Υποστηριξε το militaire
Breaking News Άποψη Διεθνή
05/01/2017 | 05:25 (ενημερώθηκε 7 έτη πριν)
Militaire News

Ρωσία,Ιράν και Ισραήλ στο δυσεπίλυτο “σταυρόλεξο” της Συρίας

Ρωσία,Ιράν και Ισραήλ στο δυσεπίλυτο

Γράφει ο

Γεώργιος Αϊβαλιώτης

αναλυτής γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής ασφάλειας

Έπειτα από 6, σχεδόν, χρόνια εµφύλιου πολέμου στη Συρία, έχουµε συνηθίσει σε επιθέσεις τζιχαντιστών, καθεστωτικών ή αντικαθεστωτικών δυνάµεων µε θύµατα άµαχους πολίτες. Όμως ουδέποτε ακούσαµε στα ΜΜΕ και για τις επιθέσεις που δέχεται κατά περιόδους η Συρία από ισραηλινά αεροσκάφη ή ακόµα περισσότερο από πυραύλους εδάφους-εδάφους από τις κατεχόµενες περιοχές στα Υψώµατα Golan.

Στις αρχές Δεκεµβρίου πύραυλοι έπληξαν το στρατιωτικό Α/Δ του Mezze, πλησίον του µεγάρου του Προέδρου, Β. AL ASAD. Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ο στόχος που επελέγη από το Τελ Αβίβ και µάλιστα εις διπλούν (είχε προηγηθεί άλλη επίθεση δύο εβδοµάδες πριν την προαναφερόµενη). Οι στόχοι του ήταν κατά πάσα πιθανότητα όπλα στρατηγικής σηµασίας, τα οποία φυλάσσονταν στο Α/Δ µέχρι να μεταφερθούν στη «ΗΕΖΒΟLLΑΗ». Η συριακή Κυβέρνηση αντέδρασε χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα: «O ισραηλινός “εχθρός” θέλει με τις επιθέσεις να υποστηρίξει “τροµοκρατικές οργανώσεις”». Όµως η συριακή Κυβέρνηση έµεινε στα λόγια και η Μόσχα τήρησε σιγή. Οι επιθέσεις των Ισραηλινών εναντίον κυβερνητικών στόχων της Συρίας θα έπρεπε να εκληφθούν από το Κρεµλίνο ως «πρόκληση», δεδοµένου ότι η Ρωσία µάχεται στο πλευρό του ΑSΑD. Ωστόσο δεν υπήρξε καµία αντίδραση εκ µέρους της.

Αυτό συνέβη επειδή η Ρωσία και το Ισραήλ έχουν μειώσει τη μεταξύ τους ένταση και βρήκαν τρόπο συνύπαρξης. Πριν από ένα έτος η κατάσταση ήταν διαφορετική: Όταν οι Ρώσοι εγκατέστησαν τον Σεπτέµβριο του 2015 µαχητικά α/φη στη Συρία, προκειμένου να υποστηρίξουν το καθεστώς ASAD, οι Ισραηλινοί είχαν θορυβηθεί, ειδικά εξαιτίας του συστήματος αεράµυνας «S-400». Είναι άλλωστε γνωστό στους διπλωµατικούς κύκλους πως η ύπαρξη αντιαεροπορικών συστηµάτων µεγάλου βεληνεκούς που αγγίζουν τον ισραηλινό εναέριο χώρο αποτελεί casus beli για το Τελ Αβίβ. Επί παραδείγματι οι ρωσικές συστοιχίες στη Συρία µπορούν να δουν κάθε α/φος που απογειώνεται από το Ισραήλ και να ελέγξουν κάθε ισραηλινή πτήση.

Οι κόκκινες γραμµές του Ισραήλ

Από τον δεύτερο πόλεμο του Λιβάνου το 2006, όταν η λιβανέζικη «ΗΕΖΒΟLLΑΗ» είχε εξαπολύσει χιλιάδες πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, το Τελ Αβίβ εµµένει ξεκάθαρα σε µια κόκκινη γραµμή, την οποία ο Πρωθυπουργός, Β. NETANYAHU, εξέφρασε για πρώτη φορά δηµοσίως τον προηγούµενο Απρίλιο: «Δεν θα επιτρέψουμε να αποκτήσει η “ΗΕΖΒΟLLΑΗ” υπερσύγχρονα όπλα µέσω της Συρίας ή του Λιβάνου».

Με την εγκατάσταση του ρωσικού συστήµατος αεράμυνας αμφισβητήθηκε η κόκκινη γραµµή του Ισραήλ. Όµως αυτό επέλεξε την «προσεκτική συνεργασία» με την ισχυρή Μόσχα και όχι την αντιπαράθεση μαζί της. Έτσι, τη στιγµή που η Δύση εφάρµοζε κυρώσεις κατά της Μόσχας, οι Ισραηλινοί ξεκινούσαν συνοµιλίες µε τους Ρώσους για στενότερη συνεργασία. Έκτοτε, οι ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωµατούχοι των δύο χωρών πραγµατοποιούν κάθε µήνα τηλεφωνικές συνομιλίες και έχουν ήδη συναντηθεί 3 φορές. Οι σχέσεις Μόσχας και Ιερουσαλήµ βελτιώνονται όλο και περισσότερο σε διπλωµατικό, αλλά και σε στρατιωτικό επίπεδο.

Ο Α. ESHEL, Δκτής της ισραηλινής ΠΑ µετέβη στη Μόσχα, προκειµένου να βρεθεί ένας µηχανισµός συνεννόησης των δύο χωρών αναφορικά µε τις στρατιωτικές κυρώσεις στη Συρία. Άλλωστε αµφότερες οι πλευρές έχουν στρατηγικό συµφέρον να µην σταθούν εµπόδιο η µία στην άλλη.

Στην περίπτωση του Ισραήλ ισχύουν άλλοι κανόνες

Το Ισραήλ ασφαλώς και δεν ενημερώνει τη Ρωσία εκ των προτέρων ότι προτίθεται να επιτεθεί κάπου. Γι’ αυτό υπάρχουν µηχανισµοί που βοηθούν στην αποφυγή συγκρούσεων στον αέρα. Ακριβώς ό,τι ισχύει για την Πολιτική Αεροπορία. Αυτό επιτυγχάνεται µε τη χρήση µεσαζόντων.

Πιλότοι διαφορετικών ΠΑ δεν συνοµιλούν ποτέ απευθείας μεταξύ τους. Ο µηχανισµός της διαμεσολάβησης δοκιµάσθηκε επιτυχώς πριν από µερικούς µήνες, όταν ένα ρωσικό µαχητικό α/φος πέταξε στον ισραηλινό εναέριο χώρο και ακολούθως τον εγκατέλειψε χωρίς να υποστεί την παραµικρή ζημιά. To αντίθετο συνέβη στην Τουρκία, όπου η κατάρριψη του ρωσικού α/φους οδήγησε σε βαθιά κρίση μεταξύ των δύο χωρών. Έτσι δεν είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι η Μόσχα σιγεί, παρότι το Ισραήλ επιτίθεται επανειλημµένως εναντίον του στενού της συµμάχου. Ήδη τον Οκτώβριο είχε προειδοποιήσει ο Ρώσος στρατιωτικός εκπρόσωπος, Ι. KONASHENKOV, τις ΗΠΑ ότι όλες οι επιθέσεις εναντίον εδάφους που ελέγχεται από την Κυβέρνηση θα εκλαµβάνονται ως «απειλές» κατά των Ρώσων στρατιωτών. Όµως στην περίπτωση του Ισραήλ ισχύουν άλλοι κανόνες.

Η Ρωσία έχει γεωστρατηγικά συµφέροντα στη Συρία και δεν θέλει να εξοργίσει καμία μεγάλη περιφερειακή Δύναµη όπως είναι το Ισραήλ. Από την άλλη δεν έχει πρόβληµα να διαθέτει εξοπλισμό προς τη «ΗΕΖΒΟLLΑΗ», η οποία πολεμάει στο πλευρό του Σύρου Προέδρου, µε τη διαφορά ότι η υποχρέωσή της τελειώνει άµα τη αφίξει του εν λόγω εξοπλισµού στο Α/Δ της Δαμασκού. Ως εκ τούτου η καταστροφή του εξοπλισµού (κυρίως προηγµένου, όπως αντιαεροπορικά συστήµατα SHORAD) δεν αποτελεί καταστροφή ρωσικού εξοπλισµού, αλλά συριακού ή εξοπλισµού της «ΗΕΖΒΟLLΑΗ». Την ίδια στιγµή δε μειώνει το αξιόµαχο των εν λόγω δυνάµεων που μάχονται εναντίον τζιχάντιστών, οι οποίοι δε διαθέτουν αεροσκάφη. Όλοι είναι ευτυχισμένοι εκτός από τη σιιτική οργάνωση…

Το Ισραήλ έχει αναγνωρίσει τα συµφέρονται του ΡUΤΙΝ στη Συρία, παρότι αυτό έχει απολύτως αρνητικές συνέπειες για την Ιερουσαλήμ. Η Ρωσία έχει σώσει τον ASAD, o οποίος είναι σύμµαχος των Ιρανών και της «ΗΕΖΒΟLLΑΗ», που αµφότεροι επιδιώκουν την καταστροφή του Ισραήλ. Όμως σε ανταπόδοση η Ρωσία αφήνει το Ισραήλ να επιτίθεται στη Συρία. Δεν εµποδίζει µεν ενεργά την παράδοση όπλων στη «ΗΕΖΒΟLLΑΗ», όµως σιωπά όταν το Ισραήλ επιτίθεται στο συριακό έδαφος για να πλήξει µε τις δικές του δυνάµεις τη «ΗΕΖΒΟLLΑΗ».

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναλογιστούμε τις λεπτές ισορροπίες που διατηρούνται με το Ιράν, το οποίο δεν έχει εγκαταλείψει τα σχέδια αφανισμού των απανταχού Εβραίων και υποστηρίζει σθεναρά τη λιβανέζικη «ΗΕΖΒΟLLΑΗ», ως μακρύ χέρι αυτού στην Αν. Μεσόγειο. Παρά την επιτυχηµένη συνεργασία με τη Μόσχα στην επιχείρηση ανακατάληψης της Aleppo, η Τεχεράνη είναι πιθανόν να δείχνει κάποια δυσπιστία αναφορικά με τα ρωσικά σχέδια για τη Συρία.

Η παραµονή του συριακού καθεστώτος στην εξουσία και οι προσπάθειες να μην ανέλθει σε αυτή η αντιπολίτευση, ήταν οι λόγοι για τη συνεργασία της Ρωσίας και του Ιράν στη Συρία. Ωστόσο, τόσο η Ρωσία όσο και το Ιράν έχουν θέσει και δικούς τους στόχους στη Συρία. Καθώς η εκπλήρωση αυτών των στόχων είναι πολύ κοντά, είναι αναμενόμενο οι διαφορές μεταξύ των Ιράν και Ρωσίας να γίνουν πιο εµφανείς.

Η ενίσχυση των σχέσεων µεταξύ Ρωσίας – Τουρκίας και οι επιπτώσεις που αυτή έχει στη συριακή κρίση αποτελεί ένα αγκάθι στις σχέσεις Τεχεράνης και Μόσχας. Δεν είναι τυχαίο ότι το Ιράν έχει ακολουθήσει επιθετική πολιτική στις αξιώσεις της Τουρκίας στο ζήτημα της Μοσούλης. Ωστόσο στη Συρία η κατάσταση είναι εκ διαµέτρου αντίθετη, αφού η προώθηση των Δυνάµεων που στηρίζει η Τουρκία στη βόρεια Συρία, ειδικότερα στην ΑΙ Bab, δίνει σε αυτές τη δυνατότητα να διαδραµατίσουν ένα σηµαντικό ρόλο στο µέλλον της Συρίας.

Μετά την πτώση της Aleppo και άλλων περιοχών, η ΑΙ Bab µπορεί να θεωρηθεί ως η µοναδική, στρατηγικής σηµασίας, περιοχή που μπορεί να τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να έχει πολιτικά οφέλη. Αξιοσηµείωτο είναι ότι η Τουρκία ξεκίνησε την εκστρατεία της για την ΑΙ Bab µετά από μια σειρά συναντήσεων µεταξύ υψηλόβαθµων Ρώσων και Τούρκων αξιωματούχων, γεγονός που καταδεικνύει ότι η εκστρατεία αυτή δεν θα είχε ξεκινήσει αν δεν είχε δοθεί το πράσινο φως από τη Μόσχα.

Η ΑΙ Bab αποτελεί πηγή ανησυχίας για την Τεχεράνη, αναφορικά µε τα ρωσικά σχέδια για τη Συρία διότι μπορεί να σημαίνει ότι η Μόσχα και η Άγκυρα έχουν συμφωνήσει για τις «ζώνες επιρροής» στη Συρία που συνεπάγεται περιορισµός της εξουσίας και του ελέγχου που ασκεί η συριακή Κυβέρνηση. Τα ανωτέρω ανησυχούν την Τεχεράνη διότι η δική της επιρροή στη Συρία βασίζεται στις σχέσεις που έχει με το καθεστώς ASAD. Γι’ αυτό το λόγο δεν είναι τυχαίο ότι πλέον στις συναντήσεις Ρωσίας και Τουρκίας περιλαμβάνεται και το Ιράν, προκειµένου να αυξηθεί η εµπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών, µε τη Ρωσία ως εγγυήτρια δύναμη, αλλά και να συζητηθεί η τουρκική «αποστασία» από τα ενεργειακά σχέδια του Κατάρ, επ’ ωφελεία του Ιράν.

Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας είναι ότι από την έναρξη του πολέµου στη Συρία το 2011, η Μόσχα κατάφερε να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας µε πιο µετριοπαθείς οργανώσεις της συριακής αντιπολίτευσης. Υπήρξαν πρόσφατα πληροφορίες για διαπραγµατεύσεις μεταξύ της Ρωσίας και των εκπροσώπων της συριακής αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Επιπλέον, η Μόσχα έχει στενές διασυνδέσεις µε τους Σύριους Κούρδους στους οποίους έχει επιτρέψει να ανοίξουν γραφείο εκπροσώπησης τους στη Μόσχα. Με άλλα λόγια, η Ρωσία έχει διάφορες επιλογές για το µέλλον της Συρίας, ενώ το Ιράν περιορίζεται μόνο στην Κυβέρνηση ASAD.

Οποιαδήποτε δραστική αλλαγή στη δοµή της συριακής Κυβέρνησης ή της διακυβέρνησης της Συρίας µπορεί να έχει σοβαρό τίμηµα για το Ιράν σε σύγκριση με τη Ρωσία. Το ανωτέρω αποτελεί σημαντικό λόγο ανησυχίας για την Τεχεράνη, η οποία δεν θα επιθυµούσε επουδενί τη δηµιουργία ενός Κουρδιστάν που θα εκτεινόταν από τη ΝΑ Μεσόγειο μέχρι τα σύνορά της, δημιουργώντας ένα δίαυλο για οποιονδήποτε επιθυμούσε να επιτεθεί στη χώρα.

Το τρίτο σημείο διπλωµατικών τριγµών είναι η προοπτική συνεργασίας µεταξύ της Μόσχας και της Washington, αφού αναλάβει καθήκοντα η νέα αµερικανική Κυβέρνηση. Ενδεικτική, για την έναρξη µιας νέας εποχής στις σχέσεις Ρωσίας – ΗΠΑ, είναι η τοποθέτηση του R. TILLERSON στη θέση του Αµερικανού ΥΠΕΞ. Αν πραγµατοποιηθούν τα ανωτέρω τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αποκλεισθεί το Ιράν από τις εξελίξεις που θα βοηθήσουν στην επίλυση της συριακής κρίσης αλλά και να επανέλθει το σενάριο οµοσπονδοποίησης της χώρας, στο οποίο το Ιράν αντιτίθεται.

Δεδοµένης της παρούσας κατάστασης, το Ιράν ενδέχεται να επανεξετάσει τις επιλογές που έχει στη Συρία και να επεκτείνει τους διαύλους επικοινωνίας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες που έχουν επιρροή στη χώρα αυτή. Ειδάλλως το Ιράν θα χάσει την ικανότητα του να ελίσσεται στη Συρία μετά τον πόλεμο, ενώ ακόμα και το καθεστώς Asad είναι πιθανό να εγκαταλείψει, εν µέρει, την ιρανική κηδεμονία, για χάρη της Μόσχας.

Εξετάζοντας το εν λόγω γεωπολιτικό πεδίο, διαφαίνεται ότι η ανησυχία της Τεχεράνης για την επόμενη ηµέρα του συριακού δεν είναι απλά η πορεία ανάπτυξης της σφαίρας επιρροής της στην περιοχή. Ο ιρανικός φόβος διαθέτει τις ρίζες του στη γεωπολιτική και διπλωµατική αποµόνωση της χώρας, αλλά και στους ενδεχόμενους υπαρξιακούς κινδύνους ασφαλείας, από τον κλοιό που διαφαίνεται πως δύναται να σχηµατιστεί µεταξύ Περσικού, Μεσογείου και Κασπίας. Ουσιαστικά για την Τεχεράνη η Ρωσία δεν είναι λιγότερο επικίνδυνη για την ανεξαρτησία της χώρας από ότι ήταν οι ΗΠΑ για δεκαετίες…

Μέσα σε αυτό το σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες το Ιράν αναζητεί διέξοδο από το γεωπολιτικό κλοιό που σφίγγει γύρω του, το Ισραήλ αναζητά ένα σχέδιο που θα εξασφαλίζει την ασφάλεια στην περιοχή του, ενώ η Ρωσία που βρίσκεται μεταξύ των δύο αντιπάλων επιχειρεί να κρατήσει ισορροπία πάνω σε ένα γεωπολιτικό σκοινί που τρίζει από το βάρος των γεωπολιτικών συμφερόντων των ΗΠΑ, τα οποία ήδη έχουν εκφραστεί μέσα από τη διενέργεια υβριδικών επιχειρήσεων. Η λύση του γρίφου δεν αναζητά επίδειξη δύναμης ρωσικής αρκούδας αλλά τη φινέτσα και τις λεπτές κινήσεις μπαλαρίνας των Μπολσόι…

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο Facebook Twitter LinkedIn Email Pinterest
booksandtoys

Δείτε επίσης