“Γίνονται οι στρατολόγοι “κυρίαρχοι” των ΕΔ με το νομοσχέδιο Καμμένου”;

Γράφει ο

Ευάγγελος Πνευματικός      

Την προηγούμενη εβδομάδα κατατέθηκε στη διαρκή επιτροπή εξωτερικών και άμυνας το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΘΑ με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εθνικής Άμυνας». Από τη συζήτηση που έγινε το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην ενοποίηση των σχολών υπαξιωματικών της αεροπορίας, στη νέα ΜΟΜΑ, στο στρατιωτικό ΤΑΙΠΕΔ, στην ιεραρχία και εξέλιξη των στελεχών και  σε θέματα συμβάσεων υπόστηριξης αμυντικού υλικού.

Στα «ψιλά» περνάει το άρθρο 27 με το οποίο το Κοινό Σώμα Στρατολογικό – Στρατιωτικών Νομικών Συμβούλων των ΕΔ μετονομάζεται σε Κοινό Νομικό Σώμα (ΝΟΜ). Παρόλο που φαίνεται «αθώα» η μετονομασία εκτιμάται ότι υπάρχουν σημεία ενδιαφέροντος που χρήζουν συζήτησης.

Η «κερκόπορτα» άνοιξε έξι  χρόνια πριν, όταν ο Ευάγγελος ο «πορθητής» με τη γνωστή θεωρία του περί αυτιστικών στελεχών  διαμόρφωσε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας στις ΕΔ, προκειμένου να τους βάλλει στον σωστό δρόμο. Έτσι προς θεραπεία των αυτιστικών στον ν. 3883 ίδρυσε το ΣΣΝΣ δίνοντας αρμοδιότητες και εξουσίες, χωρίς φυσικά να γίνεται λόγος περί ευθυνών εκ των πράξεων.

Την εποχή εκείνη ο Βαγγέλης (προγενέστερα υπερασπιστής και τιμητής του Άκη) μεσουρανούσε, είχε άστρο, έμπνευση και νομική διαύγεια, οπότε με τους νομικούς του συμβούλους επέτυχε τη συμφωνία με τον Σαφά για τα υποβρύχια. Για να ευχαρηστήσει τους συνεργάτες του αναβάθμισε τους στρατολόγους σε νομικούς συμβούλους. Η εξέλιξη των υποβρυχίων είναι γνωστή. Αυτό που δεν έγινε γνωστό είναι αν αποδόθηκαν ευθύνες στους σχεδιαστές  της συμφωνίας.  Ο λαός πάντως λέει «κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει».

Περιπτώσεις «αστοχίας» νομικών συμβουλών – αποφάσεων πιθανόν να βρούμε πολλές, κυρίως προς ΓΔΑΕΕ μεριά, όπου οι υπερβάσεις των προκαταβολών και η λογική των pampers ήταν καθημερινότητα. Αλήθεια έκαναν κάποια καταγγελία περί μη νομιμότητας ενεργειών οι νομικοί σύμβουλοι ή με ποιόν τρόπο υπερασπίστηκαν το δημόσιο συμφέρον; Πως στήθηκε το πάρτυ των 30 δις στους εξοπλισμούς ενώ υπηρετούσαν ή προσλήφθηκαν νομικοί σύμβουλοι. Δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα.   

Η διαδρομή των έξι ετών του ΣΣΝΣ προφανώς αποτιμήθηκε θετικά και τώρα ο Πάνος ο συγχητικός (οίνος καρδίαν ευφραίνει και μυαλό μωραίνει) προχωράει το έργο του καθηγητή Βαγγέλη πιο μπροστά. Καλό θα ήταν όμως να δούμε αυτή την «αθώα» λεκτική μετεξέλιξη. Το Κοινό  Σώμα Στρατολογικό – Στρατιωτικών Νομικών Συμβούλων γίνεται Κοινό Νομικό Σώμα δηλ. απαλοίφονται οι λέξεις Στρατολογικό, Στρατιωτικών και Συμβούλων. Τι σημαίνουν όμως αυτές οι απαλοιφές .

1. Απαλοιφή της λέξης «Στρατολογικό». Ο βασικός λόγος που δημιουργήθηκε το σώμα ήταν η υποστήριξη  του κράτους στην εύρυθμη λειτουργία της στρατολογίας των Ελλήνων, τεράστιο κεφάλαιο για την Ελληνική κοινωνία και τις ΕΔ, λόγω της υποχρεωτικής στράτευσης. Η απαλοιφή ερμηνεύεται ως υποβάθμιση και εν μέρει απαξίωση της Στρατολογίας. Χρήσιμο θα ήταν να υπάρχει ενημέρωση για την σημερινή κατανομή των ΣΣΝΣ σε θέσεις στρατολογίας – νομικών συμβούλων, καθώς και τη γεωγραφική κατανομή τους. Η λέξη στρατολογία είναι η «πλέμπα» των στρατολόγων γι αυτό ξεκαθαρίζουν σιγά – σιγά το τοπίο. Πιθανόν να θεωρούν τώρα το πρωταρχικό, κύριο έργο της στρατολογίας ως πάρεργο, έξω από τη φήμη της νομικής επιστήμης. Ίσως  να τους ενόχλησε πάλι και η αποκάλυψη του κυκλώματος των αναβολών, οπότε γίνεται το κατάλληλο «delete».

2. Απαλοιφή της λέξης «Στρατιωτικών». Εδώ επιδέχεται εκτεταμένη συζήτηση/επιχειρηματολογία. Η λέξη «στρατιωτικών» προσδιορίζει την ιδιότητα (Στρατιωτικός) και το αντικείμενο (Στρατιωτική συμβουλή). Η απαλοιφή του επιθετικού προσδιορισμού «στρατιωτικών» προσδίδει ευρύτητα και ευελιξία. Οι εμπνευστές προετοιμάζουν το επόμενο βήμα (Βαγγέλη και Πάνο θα βρούνε εύκολα), για την απόκτηση επαγγελματικών διακιωμάτων ως εν ενεργεία (κατ’ αντιστοιχία με τους γιατρούς), ενώ το προφίλ των εα θα είναι πολύ περισσότερο ενισχυμένο, σε περίπτωση αναζήτησης εργασίας.  Γι αυτό φροντίζουν να «πετάξουν» τη λέξη «στρατιωτικών» για να έρθει πιο μαλακά η επόμενη ρύθμιση και να γίνουν χρήσιμοι (με το αζημείωτο) στην Ελληνική κοινωνία. Η διατήρηση της λέξης «Στρατιωτικών» προς αποφυγή παρερμηνειών, καθώς και για παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης στο αντικέιμενο του στρατιωτικού συμβούλου, είναι απαραίτητο.

3. Απαλοιφή της λέξης «Συμβούλων». Αν δεν είναι σύμβουλοι τι θα είναι; Εδώ η παρέμβαση εκτιμάται ότι έχει διπλή σημασία. Αφενός στέλνουν το μήνυμα στους διοικητικούς ότι η γνώμη δεν είναι πλέον συμβουλή αλλά επιταγή, αφετέρου ενισχύουν το  προφίλ (άλλο νομικός σύμβουλος και άλλο νομικός) στο πλαίσιο συνδιασμού  με τα παραπάνω και την απαλοιφή της λέξης «στρατιωτικών» δηλ. απόκτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων στο μέλλον. Αν δεν ισχύουν τα γραφόμενα και αποτελούν  αβάσιμες εικασίες καλό θα ήταν ο ΥΕΘΑ να βάλλει από τώρα ρύθμιση περί του αντιθέτου, ως ρητή απαγόρευση άσκησης διπλού επαγγέλματος.

Γενικότερα υφίσταται η αντίληψη (πιθανόν εσφαλμένα) ότι με τις αρμοδιότητες που δίνει ο ν. 3883/2010 οι ΣΣΝΣ έγιναν οι άτυποι διοικητές Μονάδων, Σχηματισμών και Επιτελείων. Σε αυτό βέβαια συνεισφέρουν και ορισμένοι ευθυνόφοβοι διοικητές – «ηγέτες». Ενδιαφέρον θα είχε οι αρχηγοί των ΓΕ να υποβάλλουν στη βουλή εκθέσεις πεπραγμένων και μελέτες σκοπιμότητας για την αποτελεσματικότητα του σώματος και την εξέλιξή του. Σίγουρα θα έχουμε θετικές αναφορές. Αντί αυτών βλέπουμε αιφνιδιαστικά  δομικές και ανεξήγητες τροποποιήσεις/μετονομασίες .

Η αναγκαιότητα νομικής υποστήριξης των διοικητών – αρχηγών , των επιτελείων , μονάδων και υπηρεσιών είναι απολύτως αναγκαία. Μήπως ήρθε όμως η ώρα οι νομικοί των ΕΔ εκτός από αρμοδιότητες να αποκτήσουν και ευθύνες (π.χ. παραπομπή για μη ορθή γνωμοδότηση σε κρίσιμα ζητήματα). Όλοι οι επιστήμονες ελέγχονται για τις πράξεις τους , όπως οι μηχανικοί αν πέσει ένα κτίριο, οι γιατροί αν πεθάνει κάποιος στο νοσοκομείο και ολιγωρήσουν).  Οι νομικοί σύμβουλοι έχουν αρμοδιότητες και δεν έχουν ευθύνες ούτε ελέγχονται για την επιστημονική τους επάρκεια επ’ έργω (λειτουργία ΕΔ). Αυτό είναι κάπως παράδοξο στην κοινή αντίληψη.

Το θέμα δεν είναι απλό  καθόσον επηρεάζει την καθημερινότητα και τον λειτουργικό ιστό των ΕΔ. Οι απαλοιφές και η μετονομασία του ΣΣΝΣ θα πρέπει να εξηγηθούν αναλυτικά. Οι ΕΔ ως ενεργό κύτταρο της Ελληνικής κοινωνίας με πολυδιάστατο επιχειρησιακό και κοινωνικό έργο επιβάλλεται πρώτα από όλα να λειτουργούν με νομιμότητα, υπό συνεχή έλεγχο και με ηθική κυριαρχία. Η μετεξέλιξη όμως των ΕΔ σε ένα «νομικίστικο» οργανισμό για συντεχνιακούς λόγους,  μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της επιχειρησιακής τους ετοιμότητας. Το ζητούμενο είναι η ισορροπία και τα όρια, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αρχηγοί – διοικητές θα χειριστούν την κρίση και τον πόλεμο.