Αίγυπτος και Αδελφοί Μουσουλμάνοι: Λερναία Ύδρα;

Γράφει ο Πολυδεύκης

Το Κάιρο έχει χαρακτηρίσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ως τρομοκρατικής οργάνωση, ήδη, από το Δεκέμβριο του 2013. Μάλιστα ο χαρακτηρισμός αυτός είχε έρθει 6 μήνες μετά τη σύλληψη του τότε Προέδρου Morsi από το στρατιωτικό καθεστώς της χώρας, στον οποίο είχε προσάψει την κατηγορία, ότι ήταν μέλος της.

Η χρήση της κυβερνητικής βίας εναντίον της εν λόγω οργάνωσης κορυφώθηκε στις 14-08-2013, με τη δραματική διάλυση της καθιστικής διαμαρτυρίας στην πλατεία Rabaa Al Adawiya, από τον αιγυπτιακό στρατό και τις Δυνάμεις Ασφαλείας, με απολογισμό εκατοντάδες νεκρούς. Έκτοτε τα περιστατικά βίας απέναντι σε μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας αποτελούν ένα καθημερινό φαινόμενο τα τελευταία τρία χρόνια, με συλλήψεις και οι προσαγωγές μελών της οργάνωσης, που οδηγούν συχνά, με συνοπτικές διαδικασίες, σε θανατικές ποινές ή ποινές αόριστης διάρκειας.

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα συστάθηκε στην Αίγυπτο έναν αιώνα πριν και έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης και δημιουργίας για δεκάδες ισλαμιστικές πολιτικές οργανώσεις, καθώς και παρακλάδια σε άλλες χώρες. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση, προκειμένου να επιβληθεί στο παράλληλο κράτος που είχε δημιουργηθεί εντός των τειχών της Αιγύπτου, κήρυξε έναν ανηλεή πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, εκμεταλλευόμενη και τις διεθνείς εξελίξεις, καθώς και την Αραβική Άνοιξη, συγκεντρώνοντας τις περισσότερες απειλές υπό την ίδια ομπρέλα, στο όνομα της εθνικής ασφάλειας.

Η ισχυρή πίεση και οι διώξεις που ασκήθηκαν από το διάδοχο καθεστώς της κυβέρνησης Morsi, επιτάχυναν τις διαδικασίες διάσπασης της οργάνωσης στην Αίγυπτο, με αποτέλεσμα πολλές ηγετικές φυσιογνωμίες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και εξέχοντα μέλη να αναζητήσουν καταφύγιο στην Τουρκία και το Κατάρ, αφήνοντας στο Κάιρο το μεγαλύτερο αριθμό των νεαρών, ηλικιακά, υποστηρικτών της οργάνωσης.

Μία χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο Mohammad Kamal, επικεφαλής της νεολαίας της οργάνωσης και ιατρός στο επάγγελμα, η οποία αποσχίστηκε από το τμήμα αυτής που απαρτιζόταν από γηραιότερα μέλη και είχε αρχηγό τον Mahmoud Ezzat. Ο Kamal εφάρμοσε απάνθρωπες και βίαιες τακτικές εις βάρος της κυβέρνησης, προκειμένου να ανακτήσει η οργάνωση τον πολιτικό έλεγχο που κάποτε ασκούσε. Αυτός ήταν και ο λόγος απόσχισής του, αφού η «παλαιά φρουρά» προέτρεπε σε συμβουλευτική αναμονής και προσεκτικής προσέγγισης, έως ότου ωριμάσει η κατάσταση και ανακτηθεί η εξουσία. Ο Kamal, υπέρμαχος πιο ριζοσπαστικών επιλογών, είχε παρουσιαστεί σε συνεντεύξεις στα ΜΜΕ, ενθαρρύνοντας τη δράση κατά του κράτους, παρουσιάζοντας ακόμα και λίστα δολοφονιών μελών της κυβέρνησης.

Ο Kamal είχε υπηρετήσει σε διάφορα πόστα της οργάνωσης με τελευταίο αυτό του μέλους του Γραφείου Γενικού Καθοδηγητή, έως το 2013, οπότε και ανέλαβε της ευθύνη για την Ανώτατη Δκση της οργάνωσης. Ο ίδιος υπήρξε ιδρυτής της ένοπλης πτέρυγας της οργάνωσης, αρμόδιας για τη σύλληψη, το σχεδιασμό και την εφαρμογή τρομοκρατικών επιθέσεων, με την ανάθεση και την χρηματοδότηση από στελέχη στο εξωτερικό. Είχε καταδικαστεί ερήμην για την εμπλοκή του στη δολοφονία του πρώην εισαγγελέα H Barakat, του Υπτγου W. Tahoun, μελών των ΕΔ και αστυνομικών, καθώς και για απόπειρα δολοφονίας πρώην Μουφτή.

Στο πλαίσιο εφαρμογής του σχεδίου του αιγυπτιακού ΥΠΕΣ για εξάρθρωση των τρομοκρατικών πυρήνων, που λαμβάνουν εντολές και συντονίζονται με ηγετικά στελέχη της οργάνωσης στο εξωτερικό για την αποσταθεροποίηση της εσωτερικής κατάστασης, οι Δυνάμεις Εθνικής Ασφαλείας εντόπισαν και σκότωσαν στην περιοχή Basatin του Καΐρου τον Mohammed Mohammed Kamal και τον προσωπικό φρουρό του Y. Shehata.

Οι διαφωνίες ανάμεσα στα παρακλάδια της οργάνωσης, αναφορικά με την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί για τη στρατολόγηση νέων μελών και ο θάνατος του Kamal, επιτάχυναν έτι περισσότερο τη διαδικασία διάσπασης. Τούτο σημαίνει ότι η οργάνωση, ακέφαλη πλέον, θα επιδείξει τις πρώτες αντιδράσεις της στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, οι οποίες θα αποτελούν προάγγελο εξελίξεων για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή.

Η δολοφονία του Kamal δεν ήταν μία απλή υπόθεση. Η Αίγυπτος μπορεί να διαθέτει τη βούληση για την οριστική πάταξη του εξτρεμισμού στη χώρα, αλλά δε διέθετε το δίκτυο πληροφοριών και τεχνολογικών μέσων για να το πράξει. Το κενό αυτό αναπληρώθηκε τα τελευταία χρόνια από το Ισραήλ, που διαθέτει ισχυρό συμφέρον να στηρίξει τον Πρόεδρο Sisi, αλλά και τις δυνάμεις της Αιγύπτου που επιχειρούν να εκκαθαρίσουν τα νώτα του από θύλακες του Ισλαμικού Κράτους και κάθε άλλου ισλαμιστικού εξτρεμιστικού στοιχείου. Επίσης άλλος ένας παράγοντας στη διευκόλυνση της ροής πληροφοριών είναι η ίδια η Δύση, η οποία επιθυμεί την διάλυση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ώστε να διευκολυνθεί η επίλυση του γεωπολιτικού γρίφου της Λιβύης.

Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν ταυτόχρονα οι αιγυπτιακές πηγές ανακοίνωσαν πως στις αρχές του μήνα Μη Επανδρωμένο Αεροσκάφος των ΗΠΑ σκότωσε σε επιδρομή τον 60χρονο αιγύπτιο κληρικό Abu Farag Al Masri ή Ahmed Salama Mabrouk (το πραγματικό όνομά του) και ενώ επέβαινε στο αυτοκίνητό του στην επαρχία Idlib της Συρίας. Επρόκειτο για υψηλόβαθμο στέλεχος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και ηγετική φυσιογνωμία της Jabhat Fateh Al Sham, άτομο πολύ κοντά στον Al Zawahiri, δεύτερο τη τάξει στην ηγεσία της Al Qaeda.

Ο Al Masri είχε ταξιδέψει στη Συρία αμέσως μετά την αποφυλάκισή του από το καθεστώς Morsi και είχε εμφανιστεί σε βίντεο, όπου δήλωνε την αποσύνδεσή του από το Ισλαμικό Κράτος επ’ ευκαιρίας της μετονομασίας της Al Nusra Front σε Jabhat Fateh Al Sham. Τα ανωτέρω αποτελούν μία ακόμα εκ των πολλών αποδείξεων για τη διασύνδεση των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών οργανώσεων και του φαινομένου των συγκοινωνούντων δοχείων που αυτές παρουσιάζουν.

Η επόμενη μέρα μετά από τέτοιες εξολοθρεύσεις ηγετικών στελεχών δεν χαρακτηρίζεται ως ημέρα εφησυχασμού. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις μέσα από το δίκτυο παρακλαδιών που έχουν αναπτύξει εμφανίζουν το φαινόμενο της Λερναίας Ύδρας. Είναι χαρακτηριστικό πως η διώξεις ηγετικών στελεχών και η εξολόθρευση των κεφαλών θα έπρεπε να αποτελεί την ολοκληρωτική λύση. Ωστόσο στο παράδειγμα της Αιγύπτου τα πράγματα δείχνουν τη σκληρή πραγματικότητα. Επ’ αφορμής της δολοφονίας του Kamal, τη θέση της αιχμής του δόρατος στις αντικυβερνητικές τρομοκρατικές ενέργειες πήρε η οργάνωση Hasam, η οποία ανέλαβε την ευθύνη για την πρόσφατη δολοφονική απόπειρα εναντίον του βοηθού εισαγγελέα Zakaria Abdul Aziz. Τούτο δείχνει πως η εξόντωση της κεφαλής μίας οργάνωσης δίνει την ευκαιρία σε άλλες που μοιράζονται τις ίδιες ριζοσπαστικές ιδεολογίες να στρατολογήσουν τον κορμό της κι έτσι να τις αντικαταστήσουν, αλλάζοντας ουσιαστικά μόνο το όνομα του αντιπάλου της ειρήνης στην περιοχή.

Ο θάνατος του Kamal καθώς και παρόμοιες ενέργειες μπορούν να συμβάλουν μόνο ως σαφή προειδοποίηση για άλλα ισλαμιστικά κόμματα και οργανώσεις στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής. Κατά τον ίδιο τρόπο που η Μουσουλμανική Αδελφότητα αποτέλεσε έμπνευση για τη δημιουργία φατριών της οργάνωσης σε χώρες όπως η Ιορδανία και η Τυνησία, ο θάνατος του ηγέτη αυτής στην Αίγυπτο συνιστά προειδοποίηση προς τους άλλους ισλαμιστές ηγέτες ότι σε περίπτωση που ενθαρρύνουν την εξτρεμιστική ιδεολογία θα βρεθούν στο στόχαστρο της Αιγύπτου και της Δύσης. Ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί δεδομένο πως οι εν λόγω προσωπικότητες θα κατανοήσουν το μήνυμα αυτό και πως δε θα ακολουθήσουν μία πιο σκληρή πολιτική επιχειρώντας τη μετατροπή κάθε χώρας που αντιμάχεται την ιδεολογία τους σε κινούμενη πολιτική άμμο μέσω αναζωπύρωσης έντονων ταραχών στο εσωτερικό, τύπου Αραβικής Άνοιξης.